|
Ko‘rsatkichlar
|
Import
|
Eksport
|
Baho indeksi
|
Olib kirish
|
Olib chiqish
|
Moddiy boyliklar
|
380
|
410
|
1,04
|
1,02
|
Ishlab chiqarish xizmatlari
|
75
|
60
|
1,08
|
1,11
|
Bojxona boji to‘lanmaydigan yuk
|
144
|
115
|
0,96
|
0,98
|
Noishlab chiqarish xizmatlari
|
67
|
81
|
1,02
|
1,06
|
Transfertlar
|
55
|
92
|
-
|
-
|
Aniqlang: Savdo sharoiti indeksini.
Masala. Aholining pul daromadlari tarkibi haqida quyidagi ma’lumotlar berilgan (mln so’m):
Daromadlar
|
Bazis davr
|
Hisobot davri
|
Pul daromadlari
Shu jumladan:
|
6879,3
|
8885,6
|
tadbirkorlik faoliyatidan
|
860,7
|
1068,3
|
mehnat haqi
|
4492,2
|
5675,2
|
ijtimoiy to’lovlar
|
1040,5
|
1252,1
|
mulkdan daromad
|
353,8
|
694,5
|
boshqa daromadlar
|
132,1
|
195,5
|
Iste’mol bahosi indeksi bazis va hisobot davrlarida mos ravishda 1,13 va 1,17ni tashkil etgan.
Aniqlang:
1) har bir davr uchun joriy baholarda nominal va ixtiyoridagi pul daromadlarini, ixtiyoridagi real daromadni;
2) nominal va ixtiyoridagi real daromad indekslarini;
3) xarid qilish qobiliyati indeksini;
4) mutlaq tarkibiy siljishlar chiziqli koeffitsiyentini.
Xulosa qiling.
Masala. Mamlakat aholisining jon boshiga to’g’ri keladigan daromadlari bo’yicha taqsimlanishi quyidagicha bo’lgan:
Umumiy aholi soni
|
Mln kishi
|
Foizda
|
27,5
|
100
|
Jon boshiga to’g’ri keladigan o’rtacha yillik daromadlari miqdori, ming so’m:
1500,0 gacha
1500,1-2500,0
2500,1-3500,0
3500,1-4500,0
4500,1-6000,0
6000,1-8000,0
8000,1-12000,0
12000,0 dan yuqori
|
0,9
2,5
3,2
3,2
4,1
4,1
4,6
4,9
|
3,2
8,9
11,5
11,5
15,0
14,9
17,3
17,7
|
Moda, mediana va o’rtacha daromadni hamda daromadlar konsentratsiyasi indeksi (Djini koeffisiyenti)ni hisoblang.
Masala. Ishchilarning nominal ish haqi 13%, xizmatchilarniki esa 11%ga oshgan. Shu davrda tovar va xizmatlar bahosi 3% oshgan. Ishchilar va xizmatchilar salmog’i mos ravishda 60% va 40% ga teng. Real ish haqi qanchaga o’zgarganligini hisoblang.
Masala. Aholi pul daromadlari umumiy hajmining taqsimlanishi to’g’risida quyidagi ma’lumotlar mavjud:
Ko’rsatkichlar
|
Bazis davr
|
Hisobot davri
|
Pul daromadlari - jami:
|
100,0
|
100,0
|
shu jumladan 20% foizli aholi guruhlari bo’yicha:
|
Daromadlar salmog’i
|
Daromadlar salmog’i
|
birinchi (eng kam daromad bilan)
|
4,7
|
5,2
|
ikkinchi
|
10,5
|
9,7
|
uchinchi
|
17,3
|
15,5
|
to’rtinchi
|
28,8
|
29,4
|
beshinchi (eng yuqori daromad bilan)
|
38,7
|
40,2
|
Har bir davr uchun:
1) Djini daromadlar konsentratsiyasi koeffitsiyentini aniqlang;
2) Lorens egri chizig’ini grafikda tasvirlang.
Xulosa qiling.
Masala. Tanlanma kuzatuv natijalari asosida uy xo’jaligida oziq-ovqat mahsulotlarining iste’moli haqida quyidagi ma’lumotlar olingan:
Ko’rsatkichlar
|
Bazis
davr
|
Hisobot
davri
|
O’rtacha jon boshiga yillik pul daromadlari (solishtirma baholarda), ming so’m
|
366
|
488
|
Uy xo’jaligi a’zolarining o’rtacha yillik
iste’moli:
|
|
|
-non mahsulotlari, kg
|
99,6
|
103,2
|
-qand va konditer mahsulotlari, kg
|
22,4
|
25,2
|
Har bir mahsulot bo’yicha daromadlarga ko’ra iste’mol elastiklik koeffitsiyentini aniqlang.
Masala. Jon boshiga pul daromadining miqdori bo’yicha aholi quyidagicha taqsimlagan:
Ko’rsatkich
|
Bazis davr
|
Hisobot davri
|
Jami aholi
|
100%
|
100%
|
jon boshiga oylik daromad, ming so’m.
|
Aholi salmog’i,%
|
Aholi salmog’i,%
|
50 gacha
|
0,7
|
0,2
|
50-75
|
3,3
|
1,4
|
75-100
|
6,4
|
3,4
|
100-150
|
18,3
|
11,9
|
150-200
|
18,6
|
15,0
|
200-300
|
26,2
|
26,6
|
300-400
|
13,4
|
17,3
|
400 dan yuqori
|
13,1
|
24,2
|
Har bir davr uchun aniqlang:
1) jon boshiga o’rtacha oylik daromadni;
2) mutlaq tarkibiy siljishlarning chiziqli koeffitsiyentini;
3) modal va medianal daromadlarni;
4) quyi va yuqori detsilini;
5) Djini koeffitsiyentini.
Xulosa qiling.
Masala. Ish haqi fondi 1 mlrd so’mdan 2 mlrd so’mga, ishchilar soni esa 290 mingdan 310 ming kishiga ko’paydi. Baho 2%ga oshgan bo’lsa, real ish haqi qanchaga o’zgargan ?
8-masala. Hudud bo’yicha aholi pul daromadlarining taqsimlanishi to’g’risida quyidagi ma’lumotlar mavjud (%) :
Aholining 20% guruhlari bo’yicha pul daromadlari
|
Bazis davr
|
Hisobot davri
|
I
|
6,5
|
9,8
|
II
|
10,6
|
14,9
|
III
|
16,5
|
18,8
|
IV
|
22,5
|
23,8
|
V
|
43,9
|
32,7
|
Jami pul daromadlari
|
100%
|
100%
|
Har bir davr uchun:
1) Djini koeffitsiyentini aniqlang;
2) Lorens egri chizig’ini grafikda tasvirlang.
Masala. Aholining pul daromadlari taqsimoti bo’yicha quyidagi ma’lumotlar berilgan:
O’rtacha jon boshiga oylik daromad,
ming so’m
|
Aholi soni,
mln kishi
( )
|
Interval o’rtachasi
( )
|
|
Kumulyativ chastota,
(A)
|
100 gacha
|
2,9
|
50
|
|
|
100-200
|
18,5
|
150
|
|
|
200-300
|
25,5
|
250
|
|
|
300-400
|
23,4
|
350
|
|
|
400-500
|
18,8
|
450
|
|
|
500-600
|
14,3
|
550
|
|
|
600-700
|
10,7
|
650
|
|
|
700-800
|
8,0
|
750
|
|
|
800-900
|
6,0
|
850
|
|
|
900-1000
|
4,5
|
950
|
|
|
1000-1100
|
3,0
|
1050
|
|
|
1100-1200
|
3,0
|
1150
|
|
|
1200-1300
|
1,7
|
1250
|
|
|
1300-1400
|
1,8
|
1350
|
|
|
1400dan yuqori
|
148,2
|
-
|
|
|
Aniqlang:_1)_jon_boshiga_o’rtacha_pul_daromadni;_2)_quyi_va_yuqori_detsilini;_3)_detsili_koeffitsiyentini.___Masala.'>Aniqlang:
1) jon boshiga o’rtacha pul daromadni;
2) quyi va yuqori detsilini;
3) detsili koeffitsiyentini.
Masala. Uy xo’jaliklarining budjeti bo’yicha tekshirish natijasida ma’lum bo’ldiki, joriy davrda o’tgan davrga nisbatan sabzavot iste’moli 2,2% ga oshdi, sut mahsulotlari esa 1,5%ga pasaydi. Shu davr ichida uy xo’jaligining jon boshiga daromadi 8% ga ko’payganligi ma’lum bo’ldi. Daromad bo’yicha iste’molning elastiklik koeffitsiyentini aniqlang.
Masala. Quyidagi jadvalda aholi jon boshiga oylik daromad hajmining taqsimoti keltirilgan:
Ko’rsatkichlar
|
Jami aholi soniga nisbatan,
% hisobida
|
Aholi jon boshiga o’rtacha oylik daromad,
ming so’m.
|
|
90,0-130,0
|
2,7
|
130,1-170,0
|
6,7
|
170,1-210,0
|
8,7
|
210,1-250,0
|
14,8
|
250,1-290,0
|
21,9
|
290,1-330,0
|
15,2
|
330,1-370,0
|
13,3
|
370,1-410,0
|
10,4
|
410,0- va yuqori
|
6,3
|
Jami aholi
|
100
|
Aniqlang:
1) aholi jon boshiga o’rtacha oylik daromad hajmini;
2) modal va medianal daromadni;
3) detsili koeffitsiyentini.
Masala. Bazis davrida kartoshka iste’moli oilada oyiga o’rtacha 15 kilogrammni tashkil etdi, hisobot davrida esa 2 kilogrammga oshdi. Bazis davrida har bir kilogramm kartoshkaning bahosi 800 so’mni tashkil etib, hisobot davrida 1,3 foizga oshdi. Shu davr ichida aholi daromadi har bir oilada 525000 so’mdan 595000 so’mga oshdi.
Daromadlarning o’zgarishi hisobiga kartoshka iste’molining elastiklik koeffitsiyentini hisoblang.
Masala. Hisobot davrida tuman ishchilarining o’rtacha oylik ish haqi bazis davrda 348297 so’mni, joriy davrda esa 408020 so’mni tashkil etib, shu davrda iste’mol baholari indeksi 2,01 martaga oshdi.
Real ish haqi indeksini hisoblang.
Masala. To’rtinchi chorakda uchinchi chorakka nisbatan pul daromadlarining o’zgarish sur’ati 96%ni, oziq-ovqat mahsulotlariga qilingan xarajatlar bo’yicha esa 93%ni tashkil etdi. Bu ikki ko’rsatkichlar orasidagi elastiklik koeffitsiyentini hisoblang.
Masala. Oilada go’sht mahsulotlari iste’moli bazis davrida oyiga o’rtacha 10 kilogrammni tashkil etib, hisobot davrida 3 kilogrammga oshdi. Bazis davrida har bir kilogramm go’shtning o’rtacha bahosi 10000 so’m bo’lib, hisobot davrida 8,3 foizga oshgan. Shu davr ichida aholi daromadlarining o’zgarishi hisobiga go’sht mahsulotlari iste’molining elastiklik koeffisiyenti 1,2ga teng bo’lgan. Bazis davrda har bir oilaning o’rtacha daromadi 525000 so’mni tashkil etgan bo’lsa, hisobot davrida aholining pul daromadi necha so’mga oshgan ?
Masala. Mamlakat bo’yicha aholi pul daromadlarining taqsimlanishi haqida quyidagi ma’lumotlar mavjud:
Aholining 20% li guruhlari
|
Bazis davr pul daromadlari
|
Hisobot davri pul daromadlari
|
Birinchi (eng kam daromadli)
|
5,5
|
5,4
|
Ikkinchi
|
10,3
|
10,2
|
Uchinchi
|
15,3
|
15,1
|
To’rtinchi
|
22,7
|
22,7
|
Beshinchi (eng yuqori daromadli)
|
46,2
|
46,6
|
Jami
|
100
|
100
|
Har bir davr uchun Djini koeffitsiyentini aniqlang.
Do'stlaringiz bilan baham: |
