2-Мавзу: Ўзбек халқ мусиқа ижодининг жанри. Мавсумий маросим айтимлари

Гул байрами –1) ҳар йили кўкламда оила аъзолари ва ёр-биродарларнинг лолазорларга сайил қилиши, лола териб, хурсандлик қилиш мақсадида ўтказиладиган дам олиш одати. Бундай одатлар қадимдан қизил гул сайли», «лола сайли» сингари номлар билан машхур бўлган; 2) гул ва чечаклар авжи очилган чоғда истирохат боғларида ташкил этиладиган энг яхши гул намуналари кўриги. Бундай кўрикларни республикамизнинг Тошкент, Наман­ган ва бошқа шаҳарларида ҳар йил ўтказиш анъанага айланган (50-йиллардан вужудга келган). Бу гул байрамидада давлат гулчилик хўжаликларида етиштирилган ҳамда хусусий гулчилар етиштирган гул навлари намуналари намойиш қилинади. Гул байрами 10-15 кун давом этади. Foлиблар эсдалик совғалари билан тақдирланади.
Гул байрами— Ўзбекистонда баҳор фаслида гулга бағишланган сайиллар. Бундай байрамлар тоғ бағрида, қир-адирларда, боғларда ўтказилган. Гул байрами дунёда кенг тарқалган анъаналардан биридир. Кўпгина мамлакатларда гулларга бағишланган, жумладан Грецияда сунбул, Японияда хризантема, Францияда марваридгул, Хиндистонда атиргулларга бағишланган махсус байрамлар мавжуд. 1) ҳар йили кўкламда оила аъзолари ва ёр-биродарларнинг лолазорларга сайил қилиши, лола териб хурсандчилик қилиш мақсадида ўтказиладиган дам олиш одати. Бу сайиллар «қизил гул сайли», «лола сайли», «сумбула сайли», «бойчечак», Самарқандда мевали дарахтлар, жум­ладан беҳи гуллаганда — «беҳи гули сайли» («сайл гули беҳи»), Зарафшон водийсида «бойчечак гулгардони», Бухорода гуллар очилиб, булбуллар сайраган вақтда — «Гулгардони булбулхон» («Булбул қўшиғи») сингари номлар билан машхур бўлган; 2) гул ва чечаклар авжи очилган чоғда истирохат боғларида ташкил этиладиган энг яхши гул намуналари кўриги. Бундай кўрикларни республикамизнинг Тошкент, На­манган ва бошқа шаҳарларида ҳар йил ўтказиш анъанага айланган. Бу гул байрамида давлат гулчилик хўжаликларида етиштирилган ҳамда хусусий гулчилар етиштирган гул навлари намуналари намойиш қилинади. Ғолиблар эсдалик совғалари билан тақдирланади.
Сус хотин – мавсум-маросим қўшиғи; фольклор жанри. Қурғоқчилик муносабати билан ёмғир чақириш маросимида айтилган. Ўрта Осиё, Кавказ ва бошқа халклар ўртасида учраган. «Сус хотин», «Сут хотин», «Сув хотин» деб ҳам юритилган. Қўшиқ асосан тўртликлардан иборат бўлиб, бармоқ вазнидаги етти ҳижоли вазнда яратилган. Матнида мурожаат, хитоб оҳнглари хукмрон. «Сус хотин»да ўзбек халқининг узоқ ўтмишдаги меҳнат қилишлари, орзу-истаклари бадиий ифода шаклида ифодаланган. Ҳозир урфдан чиқиб кетган. Тили, ритми, бадиий жанри жиҳ,атидан халқ сўз санъати ифодаси сифатида ўрганилади.