2-mavzu: sotsial psixologik treningning asosiy bosqichlari. Guruhiy dinamika jarayonlari. Guruhga psixoanalitik jihatdan yondashuv. Adler talqinidagi guruhiy konsultatsiya reja

Nizolar va ularni “silliqlash” bosqichi. Trening jarayonida ishtirokcilar o‘z istaklari bilan rollarni taqsimlashadi va guhdagi ijtimoiy rollar asosida o‘z orinlariga joylashadilar. Lekin rollarni taqsimlash jarayonida ishtirokchilar o‘rtasida agressivlik, rahbar bilan ochiq qarama -qarshilik, guruhlar o‘rtasida dushmanlik, keskinlik kuchayishi mumkin. Ishtirokchilarning bir-birlariga konstruktiv yordami hali ham mavjud emas yoki yomon ifodalanganligi ham kuzatilinishi mumkin. Shunday ekan, ushbu bosqich trenerdan alohida nazorat va mahoratni talab etib, diqqatini guruhda nima sodir bo‘layotganiga qaratishi kerak bo‘ladi. Bu erda trener oldindan vaziyatni to‘liq idrok etishi, kora olish qobiliyati asosida maslahatlar berishi, yuzaga kelgan ziddiyatlni yumshatush va silliqlash orqali keyingi bosqichlarni barqarorligini ta'minlash imkoniyatini beradi.

Hamkorlik va yo‘naltirilgan faoliyat bosqichi. Agar ishtirokchilar ortasida hissiy, umumiy qadriyatlar rivojlangan bo‘lsa, umumiy ‘Biz' ni his qilish, tushunish, samimiylik paydo bo‘lsa, guruhning rivojlanishi ushbu bosqichda yuqori ko‘rsatgichga ega bo‘ladi. Bu esa ishtirokchilar o‘rtasida o‘z muammolari haqida ochiq suhbatlashishlarni namoyon qiladi. Aynan shu bosqich guruh ichida terapevtik (davolovchi) va shaxsning rivojlanishini ta'minlash qobiliyatiga ega bo‘ladi.

Guruh faoliyatini yakunlash bosqichi. Guruhda vazifalar to‘liq bajarilgandan so‘ng, trening davomida guruhni qiziqtirgan barcha masalalar hal qilingan taqdirda, u ijtimoiy tuzilma sifatida tugatilinadi. Treningdan keyin ishtirokchilarda zo‘riqish hislar paydo bo‘lmasligini ta'minlash uchun trener mashg‘ulotni yakunlash bosqichiga katta e'tiborini qaratilishi talab etiladi.Ishtirokchilar guruhdan tashqarida yashashga hissiy jihatdan tayyor bo‘lishlari kerak. Ko‘pincha, mustaqil amaliy faoliyatini boshlagan trener ishning ushbu bosqichiga, ya'ni ishtirokchilarning ‘guruhni tark etish' iga ahamiyatsiz qaraydi, bu oxir-oqibat umuman ta'lim samaradorligiga salbiy ta'sir qiladi. Jumladan, ishtirokchilar o‘rtasida huddi o‘zlarini yolg‘iz his qilish, umidsizlikka tushishi holati vujudga keladiki, natijada treningdan olgan taassurotlar, natijalar tajribasini yo‘qotishi yoki treningda qo‘lga kiritilgan barcha yutuqlardan voz kechib ketishi kuzatilinadi.