2-mavzu: Pul nazariyalari to`g’risida umumiy tushuncha

3


11


10
4 6 13 2

Mol yetkazib beruvchi

Sotib oluvchi
5
1

1-to`lovlarni oldi sotdi qilish shartnomasini imzolash. 2-sotib oluvchi o`z bankiga akkreditiv ochish to`g’risida ariza beradi. 3-akkreditivni ochish, sotib oluvchining banki mol etkazib beruvchining bankiga akkreditiv telegrammasini jo`natadi. Bu akkreditivning ochilganligini bildiradi. Mana shu vaqtdan boshlab sotib oluvchining banki to`lov yuzasidan kafilga aylanadi.4-mol etkazib beruvchining banki mol etkazib beruvchini akkreditiv ochganligi haqida xabardor qiladi. 5-mol etkazib beruvchi tovarlarni jo`natadi. 6-mol etkazib beruvchi tovarlar bilan bog’liq hujjatlarni o`zining bankiga uzatadi. 7- mol etkazib beruvchining banki hujjatlarni tekshiradiva qabul qilib oladi. 8-mol etkazib beruvchi banki tovar hujjatlarini sotib oluvchining bankiga to`lov uchun jo`natadi. 9-sotib oluvchining banki akkreditiv bo`yicha to`lovni amalga oshiradi. 10-sotib oluvchining banki sotib oluvchiga tovar hujjatlarini beradi. 11-sotib oluvchi banki mol etkazib beruvchi bankini to`lov amalga oshirilganligi to`g’risida yozma ravishda xabardor qiladi. 12-mol etkazib beruvchi banki to`lov summasini mol etkazib beruvchining joriy hisob raqamiga o`tkazadi. 13-mol etkazib beruvchining joriy hisob raqamidan ko`chirma.

Hujjatlashtirilgan akkreditivning avzalligi – to`lovning kafolatlanganligi. Kamchiliklari:

1. 
   Hujjatlarning aylanishi juda murakkab, ko`p vaqtni talab qiladi.
   
2. 
   Bu naqd pulsiz hisob kitoblarning qimmat shakli hisoblanadi.
   

Hujjatlashtirilgan akkreditivlarning bir qancha turlari mavjud bo`lib ularning ichda juda keng tarqalgani Stend Bay akkreditividir. Bu akkreditiv birinchi marta 1934-yilda AQSH bank amaliyotida paydo bo`lgan. Bu akkreditivning boshqa akkreditivlardan farqi shundaki, bunda akkreditivni ochgan bank faqatgina to`lovchi to`lovga noqobil bo`lib qolgandagina kafil hisoblanadi.
Inkassoda mol etkazib beruvchi tovarlarni jo`natib bo`lgandan so`ng tovar bilan bog’liq hujjatlarni o`zining bankiga uzatadi. Bank esa bu hujjatlarni sotib oluvchining bankiga inkassoga qabul qilish uchun jo`natadi. Sotib oluvchining banki hujjatlarni inkassoga qabul qiladi. SHuning uchun sotib oluvchining banki inkasso qiluvchi bank deb ataladi. Undan keyin sotib oluvchining banki sotib oluvchining hujjatlarini kelib tushganligi haqida xabar qiladi. Sotib oluvchining banki to`lov amalga oshirilmasdan turib hujjatlarni sotib oluvchiga berishga haqli emas. Inkassoning asosiy kamchiligi to`lovning kafolatlanmaganligidir. Inkassoning avzalligi shundaki u sotib oluvchiga to`lovni tezlashtirish borasida tazyiq o`tkazish imkonini beradi.