2-mavzu: kimyoning asosiy qonunlari reja : Kimyoning asosiy qonunlari. Dalton atomistikasi

9. GEY – LYUSSAK QONUNI (UZOXORIK JARAYON)


Asoschisi: XIX asr birinchi yarmi Gey – Lyussak.
Qoidasi: O’zgarmas (doimiy) hajmda gazning bosim o’zgarishi temperatura o’zgarishiga to’g’ri proporsional. Agar o’zgarmas hajmda gazning temperaturasi necha marta oshirilsa (kamaytirilsa), uning bosimi shuncha marta ortadi (kamayadi).

Bu erda, cons’t – konstanta, o’zgarmas degan ma’noni beradi. V – hajm (l yoki ml). T₀ – dastlabki harorat, T – keyingi harorat (K), R₀ – dastlabki bosim, R – keyingi bosim, kPa.


10. GAZLARNING BIRLASHGAN TENGLAMASI


Asoschisi: XIX asr birinchi yarmi Boyl’ – Mariott, Sharl va Gey – Lyussak.
Qoidasi: Agar gazlarning barcha parametrlari (R,V,T) o’zgaruvchan bo’lsa, ularning o’zaro munosabati doimiy qiymatga ega. Normal sharoitda bu qiymat 8,31 ga teng va u universal gaz doimiysi deyiladi, R – bilan belgilanadi.