2-mavzu: kimyoning asosiy qonunlari reja : Kimyoning asosiy qonunlari. Dalton atomistikasi

14. LAVUAZ’E – LAPLAS QONUNI


Asoschisi: XIX asr, fransuz olimlari A.Lavuaz’e va Laplas.
Qoidasi: Biror murakkab modda oddiy moddalarga parchalanganda yutilgan (ajralgan) energiya, shu murakkab modda oddiy moddalardan hosil bo’lganda ajralgan (yutilgan) energiyaga teng bo’ladi.
Masalan: 2H + O = H₂O + 2000^oS H₂O = 2H + O – 2000^oS


15. GESS QONUNI


Asoschisi: 1840 yil Gess.
Qoidasi: Kimyoviy jarayonning issiqlik effekti, jarayon bir etapda yoki bir necha etapda borishidan qat’iy nazar bir xil bo’ladi.
Masalan: Pb + S + 2O₂ = PbSO₄ + 219,5 kJ

Pb + S = PbS + 22,5 kJ

PbS + 2O₂ = PbSO₄ + 197 kJ

Qo’rg’oshin (II) sulfat bir etapda hosil bo’lganda 219,5 kJ energiya ajralgan. Qo’rg’oshin (II) sulfat ikki etapda hosil bo’lganda ham umumiy 219,5 (22,5 + 197) kJ energiya ajralgan.

NAZORAT SAVOLLARI

1. 
   Kimyoning asosiy qonunlari, gaz qonunlari.
   
2. 
   Modda massasining saqlanish qonuni moxiyatini tushuntirung.
   
3. 
   Karrali nisbatlar qonuni ta’riflang.
   
4. 
   Ekvivalentlar qonuni ta’riflang.
   
5. 
   Lavuaz’e-Laplas qonuni.
   
6. 
   Gess qonuni.
   
7. 
   Gazlarning nisbiy zichligi.
   
8. 
   Mendeleev-Klayperon tenglamasi.
   
9. 
   Gey-Lyussak qonuni(izoxorik jarayon).
   

10. Boyl-Mariott qonuni(izotermik jarayon).