2-mavzu: kimyoning asosiy qonunlari reja : Kimyoning asosiy qonunlari. Dalton atomistikasi

7. SHARL QONUNI (UZOBARIK JARAYON)


Asoschisi: XIX asr birinchi yarmi evropalik olim Sharl.
Qoidasi: O’zgarmas (doimiy) bosimda gazning hajm o’zgarishi temperatura o’zgarishiga to’g’ri proporsional. Agar o’zgarmas bosimda gazning temperaturasi necha marta oshirilsa (kamaytirilsa), uning hajmi shuncha marta ortadi (kamayadi).

Bu erda, cons’t – konstanta, o’zgarmas degan ma’noni beradi. R – bosim, kPa. V₀ – dastlabki hajm, V – keyingi hajm (l yoki ml). T₀ – dastlabki harorat, T – keyingi harorat (K).


8. BOYL - MARUOTT QONUNI (IZOTERMIK JARAYON)


Asoschisi: XIX asr birinchi yarmi Italiyalik olim Boyl’ – Mariott.
Qoidasi: O’zgarmas (doimiy) temperaturada gazning hajm o’zgarishi bosim o’zgarishiga teskari proporsional. Agar o’zgarmas temperaturada gazning bosimi necha marta oshirilsa (kamaytirilsa), uning hajmi shuncha marta kamayadi (ortadi).

Bu erda, cons’t – konstanta, o’zgarmas degan ma’noni beradi. T – absolyut temperatura (K). V₀ – dastlabki hajm, V – keyingi hajm (l yoki ml). R₀ – dastlabki bosim, R – keyingi bosim, kPa.