2-маъруза оқсиллар режа

Мураккаб оқсиллар 
Улар оқсил бўлмаган компонентлари орқали синфларга бўлинадилар.
Липопротеинлар.
Булар оқсиллар билан липидларнинг бирикишидан 
ҳосил бўлган мураккаб бирикмалардир. Бундай макромолекулалар асосан 
кўп миқдорда митохондрияларда, эндоплазматик ретикулумда, қон зардобида 
ва сут таркибида учрайди. Липопротеинларнинг молекуляр массаси катта 
бўлиб, миллион дальтонга боради. Улардаги оқсилларнинг гидрофилли, ѐғ 
қисмининг гидрофоб хусусиятлари ҳужайра мембранасига селектив танлаш 
усули орқали ион ва моддаларни ўтказиш фаолиятини таъминлайди.
Гликопротеинлар.
Улар углевод билан оқсиллардан ташкил топган 
бирикмалардир. Гликопротеинлар структурали оқсиллар, ферментлар 
мембраналардаги рецепторларнинг асосини ташкил қилади. Айрим 
ҳайвонлар тана қисмининг қобиғини ташкил қилувчи кутикула (қисқичбақа, 
қўнғизлар) ҳам гликопротеинлардан иборат. Улардаги углевод компоненти 
гликопротеинларнинг 1-30%гача массасини ташкил қилади. Полипептид 
занжирида бир нечта бир қаторли ва шохланган углеводлар учрайди. 
Углеводлар асосан глюкоза, манноза, галактоза, N-ацетилгалактозамин, N-
ацетилглюкозаминлардан ташкил топган.
Фосфопротеинлар.
Бундай мураккаб оқсиллар таркибида серин ва 
трионинлардаги гидроксил орқали боғланган фосфор кислоталари учрайди. 
Фосфопротеинларга озуқа оқсиллари сифатида хизмат қиладиган протеинлар 
казеин сутда, тухумда кўп бўлади. Фосфопротеинлар ѐш ўсаѐтган организм 
учун аминокислоталардан ташқари, фосфат кислота манбаи сифатида ҳам 
хизмат қилади. Фосфопротеинларнинг вакиллари бўлмиш казеин, 
овальбумин ва вителлинлар яхши ўрганилган. Казеин сутда кўп бўлиб, унинг 
3 хил шакли (

, 

ва 

-казеин) аниқланган. Уларда фосфорнинг миқдори 
турлича бўлиб, сигир сути казеини учун 0,96, 0,52, 0,1% атрофида бўлади. 

---

Улардаги аминокислота таркиби ҳам бир биридан маълум даражада фарқ 
қилади.