2 Халқаро илмий-амалий конференция материаллари. Педагогик инновациялар, касб-ҳунар таълими бошқарув ҳамда педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва уларни малакасини ошириш институти, 2020 йил, 424 бет

 
 

---

288 
Фойдаланилган адабиётлар руйхати 
1. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 7 февралдаги "Ўзбекистон Республикасини янада 
ривожлантириш бўйича Ҳаракатлар стратегияси тўғрисида"ги фармони 
2. Ўзбекистон Республикасининг 2017 йил 30 сентябрдаги “Мактабгача таълим вазирлигини ташкил 
этиш тўғрисида” ги қарори 
4. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 8 майдаги ПҚ-4312-сон “Ўзбекистон 
Республикаси мактабгача таълим тизимини 2030 йилгача ривожлантириш концепциясини тасдиқлаш 
тўғрисида”
3. Ўзбекистон Республикасининг 2019 йил 14 декабрдаги “Мактабгача таълим ва тарбия тўғрисида” ги 
Қонуни
4. КовязинаТ.Н., ГалитсинаН.Е. Организация социално значимой деятелности в учреждениях 
дополнителного образования: социално – образователние проекти.– Волгоград: Учител, 2010. – 153 с. 
6.Адолф В. А., Степанова И. Й. Проектирование образователного процесса на основе 
компетентностного подхода // Висшее образование в России. – 2008. – №3. – C. 158-161.
ПРОФЕССИОНАЛ ТАЪЛИМДА КАСБИЙ ФАОЛИЯТНИНГ УЗЛУКСИЗЛИГИНИ 
ТАЪМИНЛАШ МУАММОЛАРИ 
М.Ж.Тошов,
Педагогик инновациялар, касб - ҳунар таълими бошқарув ҳамда педагог кадрларни қайта 
тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш институти 
 
Профессионал таълим тизимини илғор хорижий тажрибалар асосида такомиллаштириш, 
бошланғич, ўрта ва ўрта махсус профессионал таълим босқичларини жорий қилиш орқали меҳнат 
бозори учун малакали ва рақобатбардош кадрлар тайёрлаш ҳамда мазкур жараёнга иш берувчиларни 
кенг жалб қилишмақсадида 2020-2021 ўқув йилидан бошлаб Ўзбекистон Республикасида Таълимнинг 
халқаро стандарт таснифлагичи (кейинги ўринларда — Халқаро таснифлагич) даражалари билан 
уйғунлашган янги бошланғич, ўрта ва ўрта махсус профессионал таълим тизими ҳамда 
табақалаштирилган таълим дастурлари жорий этиладиган таълим муассасалари тармоғи ташкил этиш 
режалаштирилган [1]. 
Шахснинг касбий шаклланиши ва мутахассис сифатида камолга етиши касбий шаклланиши 
унинг ёшига ҳамда шахсининг тараққиётига мос ҳолда ривожланади. Касбий фаолият соҳасидаги 
муваффақият ва мутахассиснинг маҳорат даражасига эришиши шахснинг касб танлаш мотивлари 
билан ўзаро алоқадор.Кaсб тaнлaш ўқувчидa кaсблaр олaми, улaрнинг инсонгa ҳaмдa унинг 
хусусиятлaригa қўйилaдигaн тaлaблaр ҳaқидa тaсaввурлaр бўлишини тaқозо этaди. Ўқувчиларда 
касблар ҳақида яққол тасаввур бўлмаслиги сабабли, улар кўпроқ хатога йўл қўядилар. Танланган 
ёки танланиши зарур бўлган касб қандай шахсий фазилатларни талаб қилишини тушуниб 
етмайдилар.
Касб-ҳунар одатда муайян соҳада (касбда) малакага эга бўлган малакали мутахассислар 
жамоасининг аъзоси ҳисобланади. Бундай жамоалар бошланғич (университет) таълимидан ташқарида 
ўз аъзоларини ўқитади ва тарбиялайди, шунингдек, хулқ-атвор кодексларини ва саноат 
стандартларини ишлаб чиқади ва касбий фаолият билан шуғулланиш ва аъзоларининг фаолиятини 
кузатиш учун рухсатномалар бериш ҳуқуқига эга.Касбий фаолиятнинг узлуксизлигини таъминлаш 
муаммоларини қуйидаги жараёнларда кўриш мумкин: 
касб танлаш босқичлари; 
касбий шаклланиш босқичлари; 
касбий йўналтиришни даврлаштириш. 
Ўқувчиларнинг қизиқиши, майли, интилиши, қобилияти, истеъдодлари асосида танлаган 
касбларига тўғри йўналтириш жараёнида ўқувчиларга ўқитувчилар, ота-оналар, жамоатчилик, ўз 

---

289 
касбининг усталари, мураббийлар алоҳида эътибор беришлари, тўғри йўл-йўриқ кўрсатишлари 
лозим.Ёшларнингкасбтанлашларимактабданбошланади. 
Бунгауларнитайёрлабборишзарурбўлади. 
БунипсихологолимАнварЖалоловўзининг “Касбқандайтанланади” китобидашундайкўрсатибберади 
(1-жадвалга қаранг): 
1-жадвал.