2-bob. Mavzuni muammolarini tahlil etish va uni mahalliy va xorijiy adabiyotlarda aks ettirilishi

Qarorlar qabul qilish jarayoni bosqichlari

Bizga maʼlumki, Boshqaruv apparatini takomillashtiruvchi qarorlar muammoni samarali va okilona xal kilishga karatilgan buladi. Buning uchun qoʼyidagi boskichlar amalga oshiriladi:

1. Muammoga tashxis qoʼyiladi.

2. Qarorning chegaralari va mezoni aniqlanadi.

3. Mavjud imkoniyatlar aniqlanadi.

4. Imkoniyatlar solishtiriladi va baxolanadi.

5. Imkoniyatlardan biri tanlanadi.

Kengrok maʼnoda boshqarish qarorlarini qabul kilish jarayoni qoʼyidagi boskichlarni uz ichiga oladi:

1. Аxborot yigish. Zaruriy maʼlumotlarni yigish orkali muammoga, masalaga va qaror qabul kilish muxitiga aniqlik kiritiladi.

2. Аxborotni keraksiz maʼlumotlardan tozalash. Qaror qabul kiluvchilarni asosiy yunalishdan chalgitmasliklari uchun zarur boʼlmagan axborotlar chikarib tashlanadi.

3. Qarorni turli loyixalarini ishlab chiqish. Shakllangan muammo (masalan, takchil resurslarni taksimlash) ga nisbatan turli nuktai nazarlarning mavjudligi qarorning turli loyixalarini ishlab chiqishni takozo etadi.

4. Loyixalarni solishtirma taxlil kilish. Turli nuktai nazarlarni umumiy muddaoga keltirish uchun loyixalar solish¬tiriladi. Аmalda bunday jarayon majlislar, yigilishlar kurinishida ruy beradi.

5. Xal kiluvchi tanlov. Loyixalardan birini tanlash jarayoni. Bu boskich qaror qabul kilish jarayonida muxim xisoblanib, unda raxbar xal kiluvchi urin egallaydi.

6.Qarorni joylarga yetkazish. Qarorni uning taʼsir doirasi (chegaralari) asosida joylarga yetkazish va uning ijrochilarida masʼuliyatni shakllantirish raxbarlarning boshqarish sanʼatini kay darajada egallaganliklariga boglik.

7. Qarorni bajarilishini nazorat kilish. Qarorni joy¬larga yetkazish bilan qaror qabul kilish jarayoni tugallangan xisoblanmaydi. Ushbu jarayon muammo xal boʼlganda yoki masala yechilgandagina tugallanadi. Nazorat kilish erishilgan natijalarni standartlar (qarordagi kursatkichlar) bilan solishtirishni, baxolashni nazarda tutadi.

Qarorlar muxokama kilinib yoki raxbar intuitsiyasi asosida qabul kilinishi mumkin. Qarorlarning samaradorligiga raxbarlarning xususiyatlari, masalalarga yondashishlari, muxitga aniqlik kirituvchi axborotlarning mikdori va sifati bevosita taʼsir koʼrsatadi.