|
3.2 Muammolarni oqilona yechishning bosqichlari.
Muammolarni yechishda 1-qadam - bu tuliq va to’g’ri tashxiz qilish yoki aniqlash. Muammoning kurib chiqishning 2ta usuli mavjud. 1-siga muvofiq muammo deb qoʼyilgan xolat maqsadlar erishilmagan vaziyat xisoblanadi.
Boshqacha qilib aytganda, sodir bulishi kerak boʼlgan xodisa boʼlmagani uchun yaʼni belgilangan maqsadga erishilmaslik buyicha muammolar urganiladi. Masalan master, yaʼni usta uning xududidagi mahsuldorlik ishlab chiqarish normasi belgilangan normadan pastligi qayd qilindi ko’pincha boshqaruvchilar muammo sifatida bulishi kerak boʼlgan narsa boʼlmagan vaziyatnigina kurib chiqishadi. Buni muammoni xal etishning ikkinchi usuli deb ataladi. Xattoki ish yaxshi yo’lga qoʼyilgan bulsa xam, agrar bilimning samaradorligining oshirishning faol yo’nalishini izlovchi Boshqaruvchi taxlil kiladigan Boshqaruvchi xisoblanadi. Bunda Boshqaruvchi muammolarni zamiriga tushunib yetadi, tushunganda esa ishning borishini aniqlash mumkin. Bunday ish yuritgan Boshqaruvchi tadbirkor - menejer sifatida qabul kilinadi. Boshqaruv tizimi buyicha mutaxassis Piter Druner bunga aloxida eʼtibor beradi va muammoning xal kilinishi samaradorlikni oshirmaydi u normalarni tiklaydi xalos “deb taʼkidlab utadi” muammoni tula aniqlash juda kiyin chunki tashkilotning barcha kismlari uzaro boglangan. Masalan laborantlik ishi kasalxonadagi vrachga taʼsir kiladi. Аgar laborant xato kilsa vrach bu xatoni yanada kuchaytiradi, chunki vrach ana shu laborotoriya natijalariga asoslanadi. Shuning uchun muammoni tugri aniqlash uni kisman xal kilishdir yoki yarmini yechish demakdir.
1-bosqich - undagi qiyinchilik va mavjud imkoniyatlarni aniqlash ularni tushunishi va belgilashdir. Bunda kuproq simpton tushunchasi qo’llaniladi. Tashkilot umumiy kasaliklarning 1kancha simptonlari bu foyda kursatkichining pastligi maxsulot ishlab chikarilishi, sotishi va sifat kursatkichlarining pastligi tashkilotda mavjud boʼlgan ziddiyatdir. Odatda 1necha kamomatlar bir-birini tuldiradi.
Simptonlarni topilishi muammoni umuman xolla aniqlashga yordam beradi. Bu esa Boshqaruv soxasiga tegishli boʼlgan omillarning kiskarilishiga olib keladi. Bosh ogrigi-charchash yoki miya ishlashi natijasi boʼlganidek, past unumdorlik xam kuplab omillarning natijasidir analiz natijasida kasalikni aniqlamokchi boʼlgan vrachdek, Boshqaruvchi xam tashkilotdagi samarasizlikni aniqlash uchun muammoni chukurrok urganish lozim. Muammoni sababini va kursatkichini tugri aniqlash kerakligini “Buz, Ellen va End Xelilton” firma maslaxatchisi taʼkidlab utadi. U ayrim Boshqaruvchilarning umumiy xatosi - ishchilarning ishsizlik samarasizlik va foydani pastligini asosiy sababchi ishchilarning uzlaridir, - deb uktirishlaridir.
Boshqaruvchilar ishlab chiqarishdagi, Boshqa mavjud sabablarni, masalan: xom ashyo va ketgan xarajatlar taʼsirini kurmaydilar. Natijada, kompaniya ishlab chiqarish samaradorligini oshirish uchun keraksiz mablagdan sarflaydilar. Muammoni aniqlash uchun tashkilotchi tegishli boʼlgan barcha, ichki va tashki axborotlarni taxlil kilish lozim.
Tashkilot ichidagi moliyaviy axborotlarni kompyuter analizi, Boshqaruv buyicha maslaxatlarni taklif etish, ularni fikrini urganish, ishchilar bilan savol javob utkazish va ularning fikrini urganish kizikish va Boshqalar.
Ishchilar bilan kelib chikkan muammo xakida suxbatlashib, shaxsiy kuzatuvlar olib borgan xolda xam axborot yigish mumkin.
Buni axborot tuplashning norasmiy usuli deb ataladi. Аxborotning kupligi muammoni xal kilmaydi. Rassel Аkkorfning taʼkidlashicha, Boshqaruvchilar keraksiz axborot kupligidan kiynaladilar.
Repevant axborot - ishga taalukli relvant, bu konkret muammoga, insonga maksadga va maʼlum bir vaktga tegishli boʼlgan axborotlardir. Relevant axborot muammoni xal kilishning asosi boʼlgani uchun uni iloji boricha maksimal aniqlikda va muammoga mosligini, tegishliligini eʼtiborga olgan xolda tuplash lozim. Tashkilot uchun muammoni yechishda to’la va aniq axborotni yigish xar doim xam oson bulmaydi. Boshqaruvchilar muammoni kelib chiqishi sababi ishchilar deb xisoblasa, ishchilar ataylab yoki aksincha bu axborotni uzlari oklagan xolda takdim etadilar. Аgar Boshqaruvchilar korxonalarida rostguylikni ragbatlantirsa, ishchilar mavjud axborotni emas, balki Boshqaruvchiga maʼkul boʼlgan axborotni taqdim etadilar.
Xulosa
Boshqaruvchi qaror qabul kilish maksadida muammoni o’rgansa, u bu muammoni qanday xal kilishni bilish lozim. Tashkilotning ko’plab mavjud muammolarini aniq xal qilib bo’lmaydi, chunki boshqaruvchi yoki tashkilotda bularni xal qilish uchun resurslar yetishmaydi. Аniq qaror qabul qilish ayrim cheklanishlar yaʼni tashkilotdan tashkarida qabul qilingan qonunlar sabab bo’ladi. Bunday qonunlarni Boshqaruvchi o’zgartira olmaydi. Jarayonning keyingi boskichiga o’tish oldida Boshqaruvchi bu chegaralarni aniqlab olish, undan keyinga alternativlarni kursatishi va qarorlarni qabul kilishi mumkin. Bunday qilinmasa ko’p vaqt bekorga ketishi mumkin. Noaniq, mavjud boʼlmagan faoliyat yunalishi tanlansa, bundan yomoni yuk. Tabiiyki bu mavjud boʼlgan vaziyatdagi muammoni yanada chuqurlashtiradi.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
