2-блок 1-савол: Утиш даври(1991-2000йй.) асосий реалликлари ва Узбекистон миллий давлатчилиги асослари

13-савол: Замонавий иқтисодий ислоҳотлар стратегияси ва унинг ҳуқуқий асосларини ривожлантириш вазифалари
13-жавоб: И. Каримов «Ўзбекистон XXI асрга интилмоқда» (1999)
китобида иқтисодиётнинг ислоҳотлар стратегиясини белгилаш билан бирга унинг ҳуқуқий асосларини ривожлантириш вазифаларини ҳам алоҳида таҳлил қилиб берган.
Иқтисодиётдаги биринчи асосий вазифа мулкдорлар синфини шакллантиришдир.Эркин тадбиркорлик учун эса иқтисодий ва ҳуқуқий шарт-шароит яратиш зарур. И.Каримов бу ҳақда шундай дейди:«Кичик ва ўрта бизнесни кенг ривожлантириш учун ҳамма йўлни очиб бериш лозим. Тадбиркорлик тузилмаларини, молия, банк ва бошқа бозор тузилмалари билан муносабатларини мустаҳкамлаш, энг муҳими, кредит олиш йўлида мавжуд тўсиқларни олиб ташлаш лозим. Уларнинг хом-ашё ресурсларидан фойдаланишларига кенг йўл очиб бериш, улар ишлаб чиқараётган маҳсулот мамлакатнинг ўзида ҳам, ташкарида ҳам сотиладиган бозорни кафолатловчи ҳуқуқий тизимни барпо этиш даркор. Кичик бизнес учун бошқарувчи кадрлар тайёрлайдиган, уларнинг иқтисодий ва ҳуқуқий маданиятини оширадиган бизнес мактаблари тармоғнни вужудга келтириш зарур. Шу билан бир вақтда биз иқтисодиётимизга хорижий сармояни янада кенгрок жалб этиш учун, иқтисодиёт таркибий ўзгаришларни амалга ошириш, мулкни давлат тасарруфидан чиқариш ва хусусийлаштириш жараёнларида, жаҳон бозорида рақобат қила оладиган маҳсулот ишлаб чиқаришни ташкил этишда хорижий инвесторлар янада фаол иштирок этиши учун яратилган ҳуқуқий ва иктисодий шарт-шароитларни такомиллаштиришимиз лозим».
И.Каримов ўзиннг Олий мажлис 2-чақирик 8-сессиясидаги
маърузасида эркин иқтисодиётни барпо этишнинг ҳуқуқий
асосларини янада ривожлантириш зарурлиги ҳақида шундай дейди:«У ҳам бўлса эркин иқтисод ривожланиши учун қонунлар билан кафолатланган шароит ташкил килиб беришдир». Демак, замонавий иқтисодиёт ривожланишига ҳамоханг тарзда унинг ҳуқуқий асослари ҳам яратиб борилиши давр тақозосидир.
14-савол: Иқтисодий сохани эркинлаштиришнинг асосий йўналишлари хамда мақсад ва вазифалари
И. Каримов «ўзбекистон XXI асрга интилмоқда» (1999) асарида мамлакатнинг янги асрнинг 1-10 йилликларида ривожланиш стратегиясини ислоҳотларни чуқурлаштириш ва жамиятни янгилаш борасидаги вазифалар белгилаб берилди. 1-устувор йўналиш-мамлакат сиёсий-иқтисодий ҳаётини, давлат ва жамият қурилишини янада эркинлаштириш эканлиги кўрсатиб берилган. Иқтисодиётни эркинлаштиришнинг сиёсий йўналишлари қуйидагича белгиланган:
Биринчидан асосий вазифа - мулкдорлар синфини шакллантириш масаласини тубдан ҳал этиш лозим. Бошқача айтадиган бўлсак, биз ўз олдимизга қўйган мақсадни-хусусий мулкчилик етакчи ўринда турадиган кўп укладли иқтисодиётни барпо этиш мақсадини амалга оширишимиз керак. Бу устувор вазифани бажариш мақсадида биз пайчидик муносабатлари орқали қишлоқларда эгалик туйғусини қайта тиклаш юзасидан, хусусий тадбиркорликни ривожлантириш юзасидан қабул қилган қарорларимиз ҳаётда тўла рўёбга чиқиши учун барча ишни қилишимиз лозим.
Эркин тадбиркорлик учун иқтисодий ҳукуқий шарт-шароитлар яратиш зарур кичик ва ўрта бизнесни кенг ривожлантириш учун ҳамма йўлни очиб бериши лозим.
Энг муҳими, иқтисодиёт таркибида кичик, ўрта ва хусусий бизнес муносиб ўрин эгаллашига, яқин 2-3 йил ичида кичик ва хусусий корхоналар сонини 2 баробар кўпайтириб, яъни миллий маҳсулотда уларнинг улушини камида 25%га етказишга эришмокимиз лозим.
Иккинчидан иқтисодиётни эркинлаштириш ҳақиқий рақобат муҳитини шакллантириш билан узвий боғлиқдир. Рақобат бўлмаса бозор иқтисодиётини барпо этиб бўлмайди. Рақобат-бозорнинг асосий шарти, унинг қонунидир. «Биз, -дейди И.Каримов «Монополия фаолиятини чеклаш тўғриси»да қонун қабул қилганмиз. Лекин у амалда иш бераётгани йўқ. Аввало, монополияга қарши қонунни кучайтириш ва тугатишнинг чораларини кўриш керак» деган эди.
Учинчидан бозор инфра тузилмасини ривожлантириш, молия ва банк тизими фаолиятини такомиллаштириш зарур.
Тўртинчидан ташқи иқтисодий фаолиятини ташкил этишнинг бутун тизимини, тубдан қайта кўриб чиқиш лозим.
Бешинчидан валюта тизими ва бозорини эркинлаштириш зарур.
Олтинчидан хорижий сармояларни жалб этиш бўйича рағбатлантириш, инвистиция фаолияти учун кулай муҳитни шакллантириш зарур.
Еттинчидан иқтисодиётни эркинлаштириш, аввало давлат ва турли текширувчи назорат қилувчи органлар томонидан корхоналарнинг хўжалик фаолиятига ноўрин аралашишни чеклаб қўйиш билан боғлиқ эканлиги кўрсатилган.