2 – Laboratoriya ishi Axborotlarni kodlashtirishga doir misollar reja: To’g’ri, teskari

b) Modifikatsyalashgan qo’shimcha kod
Agar x ikkilik butun son bo’lsa, uning modifikatsyalashgan qo’shimcha kodi:

aniqlanadi. Bu erda
Agar da deb olinsa, mos ravishda 3lik, 8lik, va 10lik sanoq sistemalarida x butun sonning modifikatsyalashgan teskari kodlari (5) yordamida aniqlanadi.
Raqamli hisoblash mashinalariga (RHM) uzatiladigan va qayta ishlanadigan obyektlar sifatida diskret axborotlarni qaraymiz. Ularni tasvirlash uchun alfavit usulidan foydalanamiz. Alfavit deb chekli simvollar naboriga a3ytiladi. Ma’lumotlarni hosil qilishda va uzatishda ishlatiladigan simvollar to’plami alfavitlarga misol bo’la oladi. To’g’ri kod sonlarni ko’paytirish va bo’lishda ishlatiladi . Agar x ikkilik son butun ko’rinishda berilsa ya’ni u holda uning to’g’ri kodi

aniqlanadi.
Eslatma.
Aqgar x soni 3lik, 5lik, 8lik, 16lik, 32lik sanoq sistemalarida berilsa, yuqorida keltirilgan qoidalar yordamida to’g’ri kodda yoziladi. Demak x son musbat bo’lsa, uning to’g’ri kodida chap tomonida nol (<<0>>) yozilib <<.>> (nuqta) bilan ajratamiz. Agar x manfiy son bo’lsa, u holda uning to’g’ri koddida chap tomonda bir (<<1>>) yozilib <<.>> bilan ajratiladi.
Teskari kod.
Teskari kod ayirish amalini qo’shish amali orqali ifodalash uchun qo’llaniladi.
Agar x ikkilik butun son ko’rinishida berilsa,uning teskari kodi

aniqlanadi. Bu erda
Eslatma.
Musbat sonlar (2,3,5,8,10lik) teskari kod ko’rinishida tasvirlanmaydi. Shuning uchun yuqoridagi qoidalarda deb olinadi. Chunki musbat sonlar to’g’ri kodda tasvirlanadi.

Misol

Misol

Misol

Misol

Misol

Misol

Misol

Dasturiy taminot

Dasturiy ta’minot interfeysi va undan foydalanish uchun ko’rsatmalar
Dasturni kattik diskning istalgan joyiga ko’chirib yozib uni o’sha joydan ishga tushirish mumkin. Dasturni ishga tushirish uchun kodding.exe faylini ishga tushirish kerak. Natijada ekranda kuyidagi oyna xosil bo’ladi

Dasturiy taminotda sanok sistemasi ,kodlash turi, kodlanadigan son bo’limlari va ,tozalash ,xisoblash, R xamda <> kabi tugmalr bor.
S anok sistemasi bo’limiga biz kodlashtiradigan sonning kaysi sanok sistemasida ekanligini ko’rsatamiz.Bu bo’limda 2,8,10,16 lik sanok sistemalarini tanlash mumkin.
Kodlashtirish turi bo’limida kodlashtirish turini ko’rsatamiz. kodlashtirishning 6 xil turi mavjud , bular kuyidagilar :
1. To’gri kodlash
2. Teskari kodlash
3. Ko’shimcha kodlash
4. Modifikasiyalashgan to’gri kodlash
5. Modifikasiyalashgan teskari kodlash
6. Modifikasiyalashgan ko’shimcha kodlash



Kodlanadigan son bo’limiga kodlash kerak bo’lgan sonimizni kiritamiz.


Xisoblash tugmasini bosish natijasida kodlanadigan sonni kodlashtirishimiz mumkin.
Tozalash tugmasi esa boshka sonni kiritishimiz uchun son kiritiladigan bo’limni va xisolash maydonini tozalab beradi.


R tugmasi ixtiyoriy sonni kiritishni taminlaydi.