1.Ўзбекистон тарихи фанининг предмети, назарий – методологик асослари, манбалари ва аҳамияти

3. Ўзбек давлатчилигининг шаклланиши ва дастлабки тараққиёт босқичлари.
Davlatchilik davlatni qurish, uni idora etish va davlatning qonun qoidalariga to'liq rioya etish ma'nosini anglatadi.
Davlat xalq irodasini ifoda etib, uning manfaatlariga xizmat qiladi. Davlat organlari va mansabdor shaxslar jamiyat va fuqarolar oldida mas'uldirlar. Davlat jamiyat siyosiy sistemasining asosiy muassasasi bo'lib jamiyatni boshqarish, uning ijtimoiy va iqtisodiy to’zumini himoya qilish, mazkur to’zum asoslarini qo'porib tashlamoqchi bo'lgan muxolif kuchlarning qarshilik harakatini bostirishni amalga oshirish uchun harakat qiladi.
Ko'pchilik tadqiqotchilarning fikricha, O'rta Osiyoda ilk davlat uyushmalari dehqonchilik, chorvachilik, ixtisoslashgan hunarmandchilikning ajralishi va shahar markazlari asosida paydo bo'lgan.
Hozirgi arxeologik ma'lumotlar O'rta Osiyodagi ilk davlatlar shakllanishining muhim mhammolarini yoritish, shuningdek, ular rivojlanishining quyidagi davrlarini aniqlash imkonini yaratadi:
1. Bronza davri. Unchalik katta bo'lmagan dehqonchilik vohalari asosida ilk davlat uyushmalarining shakllanishi. Ular jamiyatning ijtimoiy tabaqalanishini aks zttiruvchi qishloq xo'jalik jamoalarining hududiy bo'linishi, turli xil manzilgohlarga bo'lingan sug'orma dehqonchilikning jamoa tashkiloti, tog'-kon xom ashyosi va ixtisoslashgan hunarmandchilikka asoslangan almashinuv va savdo-sotiq bilan izohlanadi.
2. Bronza asridan temir davriga o'tish bosqichi (miloddan avvalgi X-VIII asrlar). Etnik-madaniy va g'oyaviy vaziyatlarining o'rgarishi sharoitida "Avesto"dagi Aryoshayyona turidagi vaqtinchalik harbiy-siyosiy uyushmalar, ba'zi viloyatlarda bo'lib o'tgan ko'chish jarayonlari davridagi o'troq manzilgohlar sonining qisqarishi va ilgari odamlar yashamagan joylarda yangi aholi manzilgohlarining shakllanishi, harbiylar va harbiy boshliqlarning ijtimoiy qatlamlarga bo'linishi. Bunday uyushmalarning asosini arxeologik jihatdan tasvirlangan Marg'iyona kabi mayda davlat tashkilotlari misolida ko'rishimiz mumkin. Bu uyushmalar, o'z eski joylarini himoya qiluvchi yoki yangi vohalarni egallovchi chorvadorlar va dehqonlar harakati bir-biriga mos tushgan paytda doimiy harbiy ittifoqlar tavsifiga ega edi.
3. Ilk temir davri (miloddan avvalgi VII- VI asrlar). Bu davrda Markaziy Osiyo tsivilizatsiyasining moddiy va ma'naviy bazasida katta Xorazm va Baqtriya davlatlari tashkil topib rivojlanadi. Bu davlatlar qabilalari konfederatsiyasi (birlashmalari) asosida tashkil topgan bo'lib harbiy demokratiya asosida boshqarilgan. Qadimiy davlat to’zilmalari davlatchilikning shakllanishi va rivojlanishga katta ijobiy ta'sir ko'rsatdi.
O'rta Osiyodagi yana bir ilk davlati uyushmalaridan biri Qadimgi Baqtriya davlatidir. Ba'zi ma'lumotlarga qaraganda uning tarkibiga So'g'd va Marg'iyona ham kirgan. Yunon mualifi Ktesiy Baqtriya haqida qimmatli ma'lumotlar beradi. Tarixchi davlatdagi ko'plab shaharlar, mustahkam poytaxt shahar Baqtro (Balx), Baqtriya podshosi Oksiart uning bitmas-tuganmas boyliklari haqida hikoya qiladi. Gerodotda Baqtriya xalqi Misr va Bobil kabi yirik davlatlar qatorida ishga olinadi. Tadqiqotchilarning fikrlariga qaraganda, qadimgi Baqtriya qudratliligi jihatdan qo'shni viloyatlardan ancha ustun bo'lib,ular orasida alohida mavqega ega edi. Baqtriyaning tabiiy boyliklar undan tashqari xududda ham old Osiyoga qadar mashhur edi.