№1–маъруза

 
Ташқарига чиқарилган 
 
3-расм 
1.Машина ѐки дастгоҳлар 
2.Магистрал сим 
3.Электрод қозиқлар 

---

60 
Контурлий ерга улаш 
Якка уловчилар асбоб ускуналар ўрнатилган цех контури (периметри) 
бўйлаб бир текис қилиб жойлаштирилади. Бунда хавфсизлик кучланишининг 
уловчилар орасида бир текис тақсимланиши ҳисобига эришилади. (4-расм)
Контурли ерга улаш 
 
4-расм 
1.
Машина ѐки дастгоҳлар. 
2.
Контур сими 
3.
Электрод қозиқлар 
Кучланиши 1000 В гача бўлган ускуналарда ҳимояловчи ерга 
уловчининг қаршилиги йилнинг ҳохлаган пайтда 4 ОМ да ошмаслиги керак. 
Очиқ жойларида, хавфлилиги юқори ҳамда ўта хавфли хоналарда 
ўрнатилган электр ускуналари кучланишининг қиймат 42 В дан катта, 
хавфлилиги кам бўлган хоналарда эса 380 В ва ундан юқори бўлган 
хоналарга кучланиш миқдоридан қатъий назар барча холларда электр 
ускуналари ерга уланади. 

---

61 
Ҳимояловчи нол симига улаш 
Машина ва дастгоҳларнинг ток урмайдиган металл қисмларини 
атайлаб ўтказгич ѐрдамида ҳимояловчи нол симига улаб қўйилади. 
Ҳимояловчи ноль симига улаш схемаси 
 
5-расм 
1.
Ҳимояловчи электродвигатель қобиғи 
2.
Енгил эрувчи сақловгич 
Ихотанинг бузилиши натижасида электродвигателнинг қобиғига ток 
ўтиб кетади. Бунда бузилган фаза билан нол орасида қисқа туташув ҳосил 
бўлади. Сақлагич 2 куяди ва бузилган фаза автоматик тарзда тармоқдан 
узилади. 

---

62 
Автоматик тарзда электродвигателни токдан узиб
қўювчи қурилма
Бу қурилма ҳимояловчи ерга улаш ва нол симига улашлар 
хавфсизликни таъминлай олмаган холларда ишлатилади. Бундай 
қурилмалар аксарият холларда кўчма ускуналарда қўлланилади.