1–Ma’ruza. Mavzu: Shaharlarda suvni chetlatish tarmog‘i elementlari va drenajlar Reja

46-rasm. Tramvay yo‘lining ko‘cha ko‘ndalang kesimi bo‘yicha joylashishi.
a – ko‘chaning o‘rtasida; b – Simmetrik joylashishi; v – assimmetrik joylashishi

Asfaltbeton qoplamalarni tramvay izlarining titrashi ta’sirida yemirilishdan saqlash uchun ularni qatnov qismidan chorqirra toshlar polosasi yoki 0,4...0,5 m kenglikda tosh yotqizib ajratib qo‘yiladi. Tramvay yo‘llarining izlari bikir qilib qisqartirib mahkamlangan beton asosli konstruksiyalari ancha mukammal bo‘lib, ularda titrash imkoniyati bo‘lmaydi.

47-rasm. Tramvay yo‘llarining konstruksiyalari: a-shpal-beton asosli;
b-anker asosli: 1-tramvay izlari; 2-metal tortqilar; 3-beton; 4-tolali to‘ldirgichli bitum; 5-asfaltbeton; 6-shpallar; 7-ankerlar; 8-metal plastinalar

Tramvay yo‘lining minimal egrilik radiusini 20 m qabul qilinadi. Kichik radiusli egrilarda tramvay izi kengaytiriladi, tashqi iz ichkarisidagiga qaraganda yuqoriroq joylashtiriladi va temir iz o‘qlari orasidagi masofa vagon burchagining yo‘ldan tashqariga chiqishi va vagon o‘rtasining solqilanish kattaligi qadar kattalashtiriladi.

Tramvay shahar ko‘chalarida yurganida juda shovqin chiqaradi va binolarning kishiga yoqmaydigan titrashiga sabab bo‘ladi. Shuning uchun katta shaharlarda tramvay yo‘llari gavjum ko‘chlardan uncha serqatnov bo‘lmagan parallel ko‘chalarga ko‘chiriladi yoki tramvay o‘rniga avtobus yoki trolleybuslar yurgiziladi.
Tramvay yo‘llarini aloxida mustaqil tasmalarda loyixalanib, avtomobil yo‘lining qatnov qismi otmetkasidan bir muncha baland bo‘lib bordyur bilan yo‘lning boshqa elementlaridan ajratiladi. Trotuarlardagi atmosfera suvlari ko‘ndalang nishabliklar orqali yo‘lning qatnov qismidagi latoklarga yo‘naltirilishi kerak. Trotuarlardagi yog‘in suvlari bo‘ylama nishabliklar yo‘nalishida chetlatish man etiladi. Yo‘lning qatnov qismini o‘rtacha ko‘ndalang nishablik yo‘l to‘shamasining tipiga bog‘liq xolda belgilanadi.



48-rasm. Tramvay yo‘lidagi suv qochirish moslamasi yo‘l qoplamasi bilan:
1 –kanalizatsiyaga kirish; 2 – Suv qabul qiluvchi o‘ra; 3 – Korbkaning quduq bilan bog‘lanishi; 4 –yo‘ldagi korobka
Tramvay yo‘llarini qurish quyidagi jarayonlarni o‘z ichiga oladi:
1. Tramvay yshllarini belgilash;
2. Tramvay yo‘lining asosi qurilishi uchun o‘yma qurilishi;
3. Ostki qatlamni qurish;
4. Asos qurilishi;
5.Shpallarni joylashtirish;
6. Relslarni, strelkali o‘tishlarni, birlashtirish, kesishish va boshqa yo‘l usti elementlarni montaj qilish.