1–Ma’ruza. Mavzu: Shaharlarda suvni chetlatish tarmog‘i elementlari va drenajlar Reja

38-rasm. Umumiy transheyada bir nechta quvurlarni joylashtirish.

1-gaz quvuri d=1.5 m. 2-suv quvuri d=0.3 m. 3-suv chiqazuvchi quvur d=1,5 m. 4-kanalizatsiya d=0.25 m. 5-ikkita issiq suv quvuri d=1.5 m.

Odatda, ko‘chaning ikki tomonidan uchta kabel yotqiziladi: ikkita past bosimli, ularga yoritgichlar ulanadi, bitta yuqori bosimli ( fiderli kabel). O‘tkazish chuqurligi 0.7 m.
Elektr kabellar bevosita gruntga yotqiziladi: yuqoridan ular qazish extimoli bo‘lganda, shikastlanishdan ximoyalanadi. Kabel burilganda yoki avariya bo‘lganda yuzani qazimaslikning imkoni bo‘lmaydi.
Telefon kabellari quvurlarga o‘tkazilib, trassa buriladigan joylarda quduqlar quriladi. Kabellar ko‘p bo‘lganda (masalan, bevosita telefon stansiyasiga yaqin joyda kabellar tranzit o‘tgan ko‘chalarda yoki aloqa punktlari to‘plangan joylarda) quduqlarning o‘lchamlari katta – planda 2*3 m.ga yetadi. Odatda, ular kamera deb ataladi.
Trassaning to‘g‘ri uchastkalarida telefon quduqlari yoki kameralari har 50-60 m.da quriladi. Telefon tarmog‘i va boshqa aloqa turlarining bunday qurilishi ko‘chalarni yangi qurish yoki rekonstruksiya qilishda, birinchi galda faqat kanallarni qurish, kabellarni esa ko‘chalarning yuzalarini kavlamay (unga extiyoj sezishiga qarab) o‘tkazish imkonini beradi. Telefon kabellarini tamirlash va almashtirish ham quduq-kameralar orqali, ko‘cha yuzalarini kavlamay bajariladi. Alohida kabellar uchun quvurlar (kanallar) kanallarning yuzasidan tepasigacha 0.8 m. chuqurlikda, qizil chiziqdan 1.5-2 m. masofada yotqiziladi.
Elektr kabellar bilan aloqa kanallarining tashqi qirrasi orasidagi masofa 0.3 dan kam bo‘lmasligi kerak.
Aloqa kanallari trassalarida quriladigan quduq-kameralarining to‘siqlari 1 m. dan kam bo‘lmagan chuqurlikda o‘rnatiladi. Chunki bunday kameralar elektr kabellarini o‘tkazish uchun ajratilgan polosalarni band qilmasligi kerak. Yuzaga kameralarning aloqa kabeli egallagan polosa enidan katta bo‘lmagan diametrli chiqish joyigina chiqarib qo‘yiladi. Ammo chiqish joyining diametri bu tarmoqqa xizmat ko‘rsatuvchi hodimlar bemalol tusha oladigan darajada bo‘lishi kerak. Hududlarning bunday qurilishi ularning ustida elektr kabellar yoki sayoz yotqiziladigan boshqa tarmoqlarni o‘rnatish imkonini beradi.
Elektrotransportli elektr energiyasi bilan ta’minlaydigan va tashqarini yoritadigan kabel tarmoqlari trassalarni bevosita machtalar va tayanchlar o‘rnatiladigan joylarga yaqin o‘rnagan ma’qul va iqtisodiy jihatdan foydali.