1–Ma’ruza. Mavzu: Shaharlarda suvni chetlatish tarmog‘i elementlari va drenajlar Reja

Download 4,15 Mb. bet 4/22 Sana 01.07.2022 Hajmi 4,15 Mb. #728825

Bog'liq
Шахар кучалари ва йуллари маъруза матни

Bu sahifa navigatsiya:

• Tramvay yo‘llariga cha (chetki izdan boshlab) yo‘l o‘tkazgichlar, tunnellar va boshqa sun’iy inshootlar
• Daraxtlar gacha Butalar gacha
• Yer osti tarmoqlari quyidagi tarmoqlargacha bo‘lgan eng kam masofalar,m
• 36-rasm. To‘g‘ri to‘rtburchak kesimli kollektorning sxemasi

Yer osti inshootlari
Yer osti inshootlarigacha bo‘lgan tavsiya Etiladigan masofalar m, gacha
binolar ning qurilish chizig‘igacha	tashqi yoritish tarmog‘i va aloqa machtalari va ustunlarigacha	Tramvay yo‘llariga cha (chetki izdan boshlab)	yo‘l o‘tkazgichlar, tunnellar va boshqa sun’iy inshootlar gacha (devorlar yoki tayanchlardan boshlab)	O‘tqazilgan
				Daraxtlar gacha	Butalar gacha
Past bosimli gaz quvurlari (0,005 MPa gacha)	2,0	0,5	2,0	3,0	2,0	2,0
Vodoprovodlar	5,0	1,5	2,0	5,0	1,5	-
Kanaliza g‘iya va suv oqimlari	3,0	3,0	1,5	3,0	1,5	-
Zovurlar	3,0	1,5	2,0	1,0	1,5	-
Issiq suv quvurlari	5,0	1,5	2,0	2,0	2,0	1,0
Yonuvchi suyuqlik quvurlari	3,0	1,5	2,0	3,0	1,5	1,0

Eski shaharlarda yer osti tarmoqlari ko‘chaning qatnov qismi ostida joylashtirilgan. Bu, eng nomaqbul oqibatlarga olib kelgan. Chunki avariyaviy va profilaktik ochishlarda yoki tarmoqli rekonstruksiya qilganda yo‘l qoplamasini buzishga to‘g‘ri kelgan.

8-jadval

Yer osti tarmoqlari	quyidagi tarmoqlargacha bo‘lgan eng kam masofalar,m
	Vodo provod	Kanali zag‘iya	Gaz quvur lari	Issiq suv quvurlari	Kabellar
Vodoprovod: tarqatuvchi tarmoqlar quvurlari diametri 200 mm dan ortiq bo‘lmaganida	1,5	1,5	1,0...5,0	1,5	0,5
Shuning o‘zi, 200 mm dan ortiq bo‘lmaganida	1,5	3,0	1,0...5,0	1,5	0,5
Kanalizag‘iya. Novlar	1,5...3,0	0,4	1,0...5,0	1,0	1,0
Gaz quvurlari: past va o‘rtacha bosimli (0,3 MPa gacha)	2,0	2,0	-	2,0	2,0
Yuqori bosimli (0,3 dan 0,6 MPa gacha)	5,0	5,0	-	4,0	2,0
Issiq suv quvurlari Kabellar:	1,5	1,0	2,0...4,0	-	2,0
kuch kabellari	0,5	0,5	1,0...2,0	2,0	-
aloqa kabellari	0,5	1,0	1,0...2,0	2,0	-

36-rasm. To‘g‘ri to‘rtburchak kesimli kollektorning sxemasi:


1-kuch kabellari; 2-aloqa kabellari; 3-rezerv; 4-kabellar uchun tokchalar;
5-vodoprovod; 6-issiqlik tarmog‘i; 7-temir-beton

Katta mehnat va pul harajatlarini toqozo qiladigan beton va temirbeton konstruksiyali bunday qoplamalarnidastlabki ko‘rinishda tiklab bo‘lmaydi, shu sababli yer osti muhandislik-texnik tarmoqlarni shunday joylashtirish kerakki, ular qatnov qismining ostidan o‘tmasin.Xududni rejalashtirish va qurishda kvartallar to‘ridan voz kechish va mikrorayonlarga o‘tish yerosti tarmoqlarining katta qismini asosan, tarqatuvchi tarmoqlarni magistral ko‘chalardan chetga olib chiqish va mikrorayonlar orasidagi ko‘chalar ostida yotqizish imkonini beradi. Bu yerda asosan magistral quvur yo‘llar, o‘zi oqadigan kanalizatsiya kanallari, suv tarnovlari o‘rnatiladi. Katta miqdordagi tarqatuvchi tarmoqlar – suv quvuryo‘l, past bosimli gaz tarmoqlari, issiqlik tarmoqlari, quvvat uzatish va aloqa kabellari tarmoqlari kabilarni turar joy rayonlari va mikrorayonlar chegaralarida qoldirish mumkin. Yangi rayonlarni qurishda yerosti tarmoqlarini bunday usulda trassalashtirish natijasida quvuryo‘llar va kabellarni binoga kiritish uzunligini qisqartirish qimmatbaho yo‘l to‘shamalariva tratuarlar qoplamalarini kavlashga yo‘l qo‘ymaslik hisobiga kommunikatsiyalarni o‘tkazishda 6-8 % tejashga erishiladi.

Muhandislik-texnik tarmoqlarini qurish narxi ma’lum darajada qurishni planlashtirish va qavatlar sonining parkiga bog‘liq. Masalan , qavatlar soni 5 tadan 9 tagacha oshirilganda qurilishning zichligi ortadi va barcha yerosti komunikatsiyalarning uzunligi qisqaradi natijada ularni o‘tkazishda 15-20 % gacha tejashga erishiladi.
Ularga extiyoj paydo bo‘lishga qarab eng qulay erkin trassalarda yotqizilgan. Shuning uchun yer osti tarmoqlari tartibsiz o‘rnatilgan. Bir xil tarmoqlar ko‘chaning eni bo‘ylab har xil joylarda trassalashtirilgan. Ularni ochish zaruriyati tug‘ilganda. Ko‘chani har xil uchastkalarda qazishga to‘g‘ri kelgan.
Yer osti muhandislik tarmoqlari xo‘jalikning (suv quvur yo‘li, kanalizatsiya, energetika, gaz va boshqa xo‘jaliklar) ajralmas qismidir. Shuning uchun ularni loyihalash va ekpluatatsiya qilish tegishli kurslarda o‘rganishda ko‘rib chiqiladi.
Yer osti tarmoqlari o‘rnitishni loyihalashda shunday variantlarni topish kerakki, eng yaxshi texnik yechimlardan tashqari, shahardagi barcha yer osti va yer usti yo‘l-ko‘prik xo‘jaligining eng kam narxini ta’minlasin. Bu ko‘chalar ostida, ularda takomillashtirilgan qimmatbaho yo‘l to‘shamalarini qurishdan oldin, yer osti tarmoqlarini qaytadan o‘tkazish yoki rekonstruksiya qilish kommunikatsiyalarni qatnov qismi chegaralaridan tashqarida o‘rnatish majburiyatini yuklaydi.

Binogacha bo‘lgan masofa.

Download 4,15 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham: