|
91.Mustaqillik yillarida madaniy sohada erishilgan yutuqlar.
Adabiy-madaniy meros - o‘tmish moddiy-madaniy boyliklari. Ajdodlardan avlodlarga qolgan xalq og‘zaki ijodi, yozma adabiyoti, san’ati, me’morlik va h.k. namunalari. Ad.-m.m. uni yaratgan xalq tarixi bilan iz-chil va mustahkam bog‘langan bo‘ladi; shu xalqning qad. davrlardan boshlab hozirgacha yaratgan va saqlanib kelgan adabiy-ma’naviy yodnomalari, moddiy-madaniy obidalarini o‘z ichiga oladi.O‘zbek xalqining boy adabiy-mada-niy merosi yozma tarix boshlangandan keyin axomaniylar (mil.av. 558 — 330), salavkiylar (mil. av. 312—64), O‘rxun-Yenisey tosh bitiklari, turkiy (uyg‘ur) qo‘lyozma yodgorliklar, Turk xoqonligi (552—745), Arab xalifaligi (632—1258) va keyingi davrlar, xususan Amir Temur va temuriylar, shayboniylar, ashtarxoniylar, uch xonlik, Rossiya is-tilosi, sho‘rolar tuzumi davrlarida va, nihoyat, mustaqillik yillarida bunyod etilgan og‘zaki, yozma va moddiy yodno-ma hamda yodgorliklardan iborat. Bular o‘zbek xalqining urf-odatlari, rasm-rusmlari, bayramlari, xalq ijodi namu-nalari, adabiyot va fan sohasida yaratil-gan manbalar, tasviriy va amaliy san’at hamda musiqa asarlari, qad. bitiklar va arxeologik topilmalar, rang-barang me’moriy obidalarni qamrab oladi. Ad.-m.m.ni saqlash va urganish ham ta-rixiy, ham ma’rifiy qimmatga ega. Bu-lar o‘zbek xalqining milliy iftixori hisoblanadi. Sho‘rolar tuzumi davrida, xususan qatag‘on yillarida Ad.-m.m.ga nisbatan butunlay noto‘g‘ri, mafkuraviy munosabatda bo‘lindi. O‘tmishda yashab ijod etgan bir qancha shoirlar ijodi-ni o‘rganish man etildi, arab yozuvida bitilgan qo‘lyozmalar yo‘qqilindi. Ad.-m.m.ning zukko bilimdonlari quvg‘in ostiga olindi; Abdulla Qodiriy, Fi-trat, Cho‘lpon va boshqa adib, shoir, olim va ziyolilar qatl etildi, o‘nlab masjid va madrasalar buzib tashlandi, xalq ma-rosimlari va bayramlarini o‘tkazish taqiqlandi. Bu borada turg‘unlik yilla-ri qatag‘on davrining o‘ziga xos davomi bo‘ldi. 12 jildli O‘zbekiston milliy en-siklopediyasini nashr etishga kirishil-ganligi adabiy-madaniy merosni ilmiy o‘rganish yo‘lidagi muhim tadbir bo‘ldi. Imom Buxoriy, Bahouddin Naqshband singari islom dinini targ‘ib qilish yo‘lidagi xizmatlari bilan dunyoga tanil-gan buyuk vatandoshlarimiz dafi etilgan joylar obodonlashtirilib, ziyoratgohga aylantirildi. Ularning hayoti va ilmiy merosini o‘rganishga bag‘ishlangan ki-toblar chop etiddi. Amir Temir hayoti va faoliyati, temuriylar davri madani-yatiga oid kitoblar nashr etildi. O‘rta asrning noyob madaniy yodgorligi "Usmon Qur’oni" o‘z egalariga — O‘zbekiston Diniy boshqarmasiga qaytarildi. "Al-pomish" dostoni yaratilganligining 1000 yillik yubileyi o‘tkazildi. Xalq me’morligining noyob namunalari bo‘lgan bir qator me’moriy yodgorliklar ta’mirlandi. Ahmad Yassaviy, Rabg‘uziy, Husayniy, Huvaydo, Behbudiy va b- ijo-di haqida tadqiqotlar olib borilmoqda, asarlari nashrga tayyorlanmoqda, Qur’on va Hadis ham birinchi marta o‘zbek tili-ga tarjima qilinib ommalashtirildi, qatag‘on qilingan shoir va adiblarning asarlari ko‘plab nusxalarda chop etil-di, unutilishga mahkum etilgan qator hunarmandchilik sohalari qayta ti-klandi va xalq bayramlari tantanali nishonlanmoqdaYurtimizda mustaqilligimizning yigirma ikki yilligini munosib nishonlashga katta tayyorgarlik ko‘rilmoqda.
Joylarda «Qadr-qimmatim, tayanchim va iftixorimsan, mustaqil O‘zbekiston» shiori ostida o‘tkazilayotgan madaniy-ma’rifiy tadbirlarda mustaqillik har bir yurtdoshimiz uchun bebaho ne’mat ekanini yurakdan his etmoqdamiz. Ana shunday lahzalarda ozodlik, bugungi saodatli kunlar o‘z-o‘zidan kelmagani, mustaqillikka tinimsiz kurashlar orqali erishilganini ko‘ngildan his etasan kishi. Mustaqillik qanday bebaho ne’mat ekani, mamlakatimiz va xalqimiz taqdirida tutgan tarixiy o‘rnini targ‘ibot qilishda OAV zimmasiga katta mas’uliyat yuklangan.
«Qadr-qimmatim, tayanchim va iftixorimsan, mustaqil O‘zbekiston» mavzuida Milliy matbuot markazida o‘tkazilgan o‘quv seminarda shu haqda so‘z yuritildi. Unda Oliy Majlis Qonunchilik palatasi deputatlari, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Davlat boshqaruvi akademiyasi professor-o‘qituvchilari, Xotin-qizlar qo‘mitasi, Ma’naviyat targ‘iboti markazi, Jurnalistlar ijodiy uyushmasi va ommaviy axborot vositalari rahbarlari, turli tashkilotlarning axborot xizmati xodimlari ishtirok etdi.O‘quv seminarni Prezident huzuridagi Davlat boshqaruvi akademiyasi rektori Abdujabbor Abduvaxitov ocharkan, yigirma ikki yil davomida mamlakatimizda erishilgan yutuqlar, yurtimizning jahon hamjamiyatida munosib o‘rin egallashida ularning o‘rni va ahamiyati haqida fikr-mulohaza bildirdi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
