1.“Avesto” kitobi – Vatanimiz tarixini o’rganishda muhim manba. “Avesto”

2.“Avesto” kitobida ma’naviy qadriyatlarning aks etishi.

Insoniyat tarixi-tabiati va xayot xakidagi oddiy tasavvurlaridan,cheklangan extiyojlaridan murakkab ma’naviy faoliyat darajasigacha usish jarayonini uz ichiga oladi. Insoniy svilizatsiyaning boshlanishida ma’naviyat bir paytning uzida insonning korishma tafakkuri xosilasi xamda sababi tarzida kuzga tashlanadi.“Avestoda”da zardushtiylik dinning konun-koidalari, farz vasunnatlari, Yazdoni pokning yakkayu yagona yaratuvchanlik kudrati ta’riflariyu madxi bilan birga ijtimoiy xayot, turli ijtimoiy tabakalar, moddiy olam, 16 kishvarning yaratilishi, xar xil kasb soxiblarining turmushida tutgan urni, dunyo va insonning komilligi, tartib nizomlari,ularning musbat va manfiy tomonlari, mozdaparastlikning asl moxiyati, boshka dinlardan farki, inson tafakkurining mutlak goya bilan boglanganligi va boshka kup masalalar xususida sotsial falsafiymushoxadalar yuritiladi.Dunyo, koinot, tabiat xakidagi tasavvur xamda tushunchalarni ikki kutb urtasidagi kurash tarzida idrok etish, barcha xodisalar zamirida Axura-Mazda va Anxura Manu bunyod etgan yaxshilik va yomonlik , nur va zulmat, xayot va ulim urtasidagi kurashetishini takidlash zarldushtiylik falsafasi inson tabiati buyicha nakadar chukur talimot koldirganidan darak beradi.Kadimgi Xorazm sivilizatsiyasining vujudga kelishi, rivojlanishi va uziga xos xususiyatlari kup yillardan beri Zardushtiylik talimoti shu dinning mukaddas kitobiAvestodabayon etilgan. U moxiyatan dualistik xarakterga ega bulib, bir-biriga karshi tinimsiz kurashib turuvchi ikki xudoni: marxamatli,yaxshi xudo “Axuramazda” va shavkatsiz,yomon xudo “Anxramanu”(“Axriman”)ni tan oladi. Eng qadimiy, mo’tabar qo’lyozma Xorazmda vujudga kelgan. Avestoshunos olimlarning aniqlashicha, Eron, Ozarbayjon, Afg’oniston va O’rta Osiyo xalqlarining birinchi yodgorliklaridir.’’Avesto’’ da nimalar haqida ma’lumot berilgan degan savol tug’ilishi mumkin? Avvalambor bu kitobda hozir aytgan xalqlarning madaniyati, urf-odatlari, tabiati va ko’plab fikrlarini bayon etilgan. Bu kitob eski pahlaviy ya’ni sanskrit tiliga yaqin bo’lgan tilda bitilgan . Kitob boshqa tillarga juda ko’plab tarjima qilingan va “AVESTO” kitobini o’rganishga ya’ni qiziqishga olib keldi. “Avesto”dagi ko’plab va muhim ma’lumotlar asosan o’g’zaki tarzda avloddan – avlodga o’tib kelgan .Ma’lumotlarga qaraganda, bu kitob ahomoniylar sulolasi poytaxti Sheroz yaqinidagi Taxti Jamshidda saqlangan . “Avesto” dagi ma’lumotlarning qadimgi qismi eramizdan avvalgi 3000 – 2000 yillarga tegishli deb taxmin qiladi olimalar”. Podshoh Doro Ibn Doro xazinasida 12 ming qoramol terisiga tilla bilan bitilgan. Iskandar (Aleksandr Makedonskiy) esa bu yurtga bostirib kelgan va otashxonalarni vayron qilib, Zardusht diniga e’tiqod etuvchi xalqni taziyq ostiga olib , ularni o’ldirib yuboradilar.