Adabiyotshunos S. Sayfulloh 1960 yilgi nashrga kirmay qolgan 1 00 g'azal xususida tdxtalib, ularning diniy - tasavvufıy, ov-shikor tasviri, xonlarning ruhiy holati bilan bog'liq mavzularda bo'lganligi sabab dastlabki nashrdan drin olmaganini ta'kidladi biz bilan og'zaki suhbatda. - Adabiyotshunos S. Sayfulloh 1960 yilgi nashrga kirmay qolgan 1 00 g'azal xususida tdxtalib, ularning diniy - tasavvufıy, ov-shikor tasviri, xonlarning ruhiy holati bilan bog'liq mavzularda bo'lganligi sabab dastlabki nashrdan drin olmaganini ta'kidladi biz bilan og'zaki suhbatda.
- Yuqoridagilardan ham ko'rinadiki, g'azal Ogahiy ijodida katta drin egallaydi. Bu tasodifıy emas edi. G'azal yozish mumtoz adabiyotimizda anlana tusiga kirgan bolsa, uning tuzilish va ko'lami juda ixcham, o'qimishli, esda qolishi osondir. Shu bois ham mumtoz shoirlarimiz ishq-muhabbat mavzusidan tortib,
- ijtimoiy-falsafiy masalalarda ham umriboqiy g'azallar bitganlar. Ma'lumki, g'azal janri xususida tojik adabiyotshunosi A. M. Mirzaev, o'zbek olimlari H.Sulaymonov, A. Haytmetov, O.Nosirov va boshqalar otz tadqiqotlarida ko'lamdor ma'lumotlar keltirganlar. G'azalning hajmi borasida adabiyotshunos T. Boboyev: ”0'zbek adabiyotida ko'pincha 7, 9 baytli g'azallar yaratilgan”, desa, H. Umurov: ”G'azal 3 baytdan 19 baytgacha bo'lishi mumkin” ligini ta'kidlaydi. Alisher Navoiyning "Xazoyin-ul maoniy” devonidagi 2600 g'azaldan 1747 tasi 7 baytli, 695 tasi 9, 2 tasi 5, qolganlari 12-13 baytlidir. Ogahiyning "Ta'viz- ul oshiqin” devonidagi g'azallar esa 2,1 3,1 5,1 7,1 8,23 baytli g'azallardan tarkib topgan.
Shunisi diqqatga sazovorki, Ogahiy ijodida 23 baytli g lazal ham bor: - Shunisi diqqatga sazovorki, Ogahiy ijodida 23 baytli g lazal ham bor:
- Hazin ko'nglumg'a sahboyi visoling aylagil ihson,
- Ki oshti haddidin ichmak ango xunobi hijron. "E, ko'ngil” radifli g'azal esa 1 5 baytli bo'lsa, quyidagicha boshlanadigan g'azal 18 baytni tashkil etadi.
- Ishq zavqini yetkur jong la har nafas, yo rab, Nafs komini bir dam qilma dastras, yo rab. Shuni alohida ta'kidlash o'rinliki, Ogahiy arab alifbosidagi 31 harf bilan tugaydigan radifda g'azallar bitgan. Ko'rinadiki, Ogahiy g'azalni shakl va hajm jihatidan ham yuksak cho'qqiga olib chiqqan.
- Ogahiy klassik adabiyotdagi g'azal janriga ijodiy yondashgan, uni mazmun jihatdan boyitgan novator shoirdir... Ogahiyning g łazal janridan Olz maqsadlarini bayon etishda łoiła foydalanganini, traditsiya asoratida qolmasdan, bu janrga ijodiy yondashganini yaqqol ko'rsatadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |