18-мавзу: Қадимги Ҳиндистонда архив ишининг илк кўринишлари. Император архивлари. Қадимги Ҳиндистон архивидаги дипломатик ёзишмалар

Фақат ХХ асрнинг биринчи ярмида ҳинд миллий тарихнавислигининг жуда катта тадқиқотлари бундай қарашларнинг асоссизлигини кўрсатди. Ҳинд миллий тарихнавислиги манбаларда кўп холларда етарлича танқидий таҳлил этилмайди. Қадимги тарих маълум даражада модернизация қилинди. Қадимги ҳинд адабиётининг машҳур ёдгорлиги «Ригведа»нинг минглаб мадҳиялари ва сўнгги веда адабиётлари орийларнинг диний эътиқодлари тўғрисида бой маълумот беради.

Қадимги Ҳиндистонда худолар поғонаси мавжуд эмас. Худолар самода яшайди. Орийлар худолар тасвирига сиғинганлар. Қурбонлик келтириш, оловга мой қуйиш, арпа донини танлаш билан ифодаланган, гуёки қурбонлик тутун билан самога кўтарилиб, худолар қурбонликдан тўйиб ердаги бандаларига овқат юборадилар.

Қадимги Ҳиндистонда худолар поғонаси мавжуд эмас. Худолар самода яшайди. Орийлар худолар тасвирига сиғинганлар. Қурбонлик келтириш, оловга мой қуйиш, арпа донини танлаш билан ифодаланган, гуёки қурбонлик тутун билан самога кўтарилиб, худолар қурбонликдан тўйиб ердаги бандаларига овқат юборадилар.

Дастлаб ибодатхоналар қуриш расм бўлмаган. Коҳинлар ёпиқ табақа бўлган. Сўнгги веда даврида кохинлар алохида тоифа, брахманлар варнасини ташкил қилганлар ва бошқа варналардан мавқелари юқорилигига даъво қилганлар.

Уч варнадан бирортасининг тўла ҳуқуқли аъзоси бўлиш учун фақат бу варнада туғилиш эмас, балки брахман ўқитувчининг уйида ўқиш ва махсус бағишлов маросимларидан ўтиши лозим эди. Бағишлов маросимида болага муқаддас ип илганлар бу «иккинчи туғилиш» ҳисобланган. Шудраларга маросимда иштирок этишга рухсат берилмаган. «Иккинчи туғилиш» маросими Веда матнларини ўқиш ва диний сирларни билиш ҳуқуқини берган. Веда матнларини ўқитувчидан ўқувчига фақат оғзаки узатганлар. Натижада вақт ўтиши билан матнлар мазмун ўзгариб кетган.

Уч варнадан бирортасининг тўла ҳуқуқли аъзоси бўлиш учун фақат бу варнада туғилиш эмас, балки брахман ўқитувчининг уйида ўқиш ва махсус бағишлов маросимларидан ўтиши лозим эди. Бағишлов маросимида болага муқаддас ип илганлар бу «иккинчи туғилиш» ҳисобланган. Шудраларга маросимда иштирок этишга рухсат берилмаган. «Иккинчи туғилиш» маросими Веда матнларини ўқиш ва диний сирларни билиш ҳуқуқини берган. Веда матнларини ўқитувчидан ўқувчига фақат оғзаки узатганлар. Натижада вақт ўтиши билан матнлар мазмун ўзгариб кетган.