17 мавзу Қўшимча маърузалар (мустақил тайёрланишда ёрдам учун)

Қишлоқ хўжалик фитопатологияси Сабзавот экинларининг касалликлари

• ЛАВЛАГИНИНГ
• ЗАНГ
• КАСАЛЛИГИ

Қишлоқ хўжалик фитопатологияси Сабзавот экинларининг касалликлари

• ЛАВЛАГИНИНГ ЗАНГ КАСАЛЛИГИ
• Касалликни Uromyces betae базидиомицет занг замбуруғи қўзғатади. Занг М. Осиёда ва Ўзбекистонда кенг тарқалган. Хўраки, қанд ва хашаки лавлаги зарарланади. Қўзғатувчи замбуруғ тўла циклли ва якка хўжайинли тур. Уруғбарг ва чин баргларда баҳорда сариқ, ликопча шаклли ёстиқчалар – эциялар пайдо бўлади. Уларнинг ичида ривожланган эциоспоралар шамол билан бошқа баргларга тарқалади ва зарарлайди.

Қишлоқ хўжалик фитопатологияси Сабзавот экинларининг касалликлари

• ЛАВЛАГИНИНГ ЗАНГ КАСАЛЛИГИ
• Ёзда баргларнинг икки томонида ҳам қўнғир, думалоқ, диаметри 1 мм келадиган урединия ёстиқчалари пайдо бўлади, баъзан улардан бир нечтаси баргларда концентрик доиралар шаклида жойлашади. Урединияларда ривожланган урединиоспоралар шамол билан тарқалади ва экинларни зарарлайди. Ёз давомида урединия босқичи бир нечта авлод беради. Эцио- ва урединиоспоралар барг бандлари, иккинчи йил экинларининг поялари ва уруғларини ҳам зарарлайди.

Қишлоқ хўжалик фитопатологияси Сабзавот экинларининг касалликлари

• ЛАВЛАГИНИНГ ЗАНГ КАСАЛЛИГИ
• Қўзғатувчининг белгилари. Паразитнинг барча (эцио-, урединио- ва телио-) босқичлари лавлагида ривожланади. Спермогонийлар баргдаги сариқ доғлар устида тўқ-сариқ ва оч-қўнғир нуқталар шаклида, гуруҳларда пайдо бўлади, диаметри 150 мкм ча. Эциялар ликопча шаклли, оқиш тусли, сарғиш доғлар устида тартибсиз равишда ёки доиралар шаклида жойлашган. Эциоспоралар узунчоқроқ ёки шар шаклли, усти майда сўгалчалар билан қопланган, ўлчами 17-25х15-18 мкм. Урединиялар баргнинг ҳар 2 томонида ва бандларида ҳамда пояда ва уруғ тўдачаларида, эни 1 мм гача, тартибсиз равишда биттадан ёки гуруҳларда доиралар шаклида жойлашган, сарғиш-қўнғир, шоколад рангли. Урединиоспоралар 1 ҳужайрали, оч-сариқ рангли, шар, тухум, тескари-тухум шаклли, устида кам миқдорда майда тиканчалари мавжуд, ўлчами 21-32х16-26 мкм. Телиялар ёз охири-кузда урединияларнинг ўрнида ривожланади, тўқ-қўнғир ёки қора тусли. Телиоспоралар 1 ҳужайрали, шакли думалоқдан эллипсоид ва тескари тухумгача, оч-қўнғир тусли, усти бироз қалинлашган ва рангсиз ғуддачали, ўлчами 22-34х16-26 мкм, оёқчасининг узунлиги 10 мкм гача, рангсиз.