16-ma‘ruza. Elektr himoya vositalarining turlari, ularga qo‘yiladigan talablar va foydalanish qoidalari reja: 1

35-rasm. Dielektrik etik va kalishlar


Dielektrik rezinali gilamlar va izolyasiyalovchi tagliklar.
Dielektrik rezinali gilamlar (36-rasm), o‘ta zax xonalardan tashqari, boshqa barcha yopiq joylarda joylashgan 1000 Voltgacha va undan yuqori kuchlanishli elektr uskunalarida qo‘shimcha himoya vositasi sifatida ishlatiladi.

36-rasm. Dielektrik rezinali gilamdar

Gilamlarning vazifasi va ishlatish sharoitiga qarab, «Elektr uskunalarini ishlatishda xavfsizlik texnikasi qoidalari» talablariga asosan quyidagi 2 guruhda tayyorlanishi zarur:

- 1-guruh, oddiy tayyorlangani -15°S dan +40°S gacha haroratda ishlatish uchun;
- 2-guruh, moy va benzinga chidamli -50°S dan +80°S gacha haroratda ishlatish uchun.
Gilamni ishlatishda, uning pasport ma‘lumotiga ahamiyat berish lozim. Ko‘zga tashlanadigan, mexanik ravishda yirtilgan joylari bo‘lsa, uni, albatta chiqitga chiqarish zarur.
Zax va tez ifloslanuvchi xonalarda izolyasiyalovchi tagliklarni qo‘llash zarur.
Izolyasion taglik balandligi 70 mm dan kam bo‘lmagan izolyatorlarga o‘rnatil-gan to‘shamadan tashkil topgan.
Tagliklar uchun maxsus ishlab chiqarilgan, SN-6 turdagi izolyatorlarni ishlatish tavsiya qilinadi.
To‘shama o‘lchami 50x50 sm bo‘lgan, qalinligi 30 mm dan kam bo‘lmagan quruq, ko‘zsiz, buralmagan yog‘och taxtachalardan yasalishi zarur. Qirqilgan taxta-chalar oralig‘i 3 sm dan oshib ketmasligi lozim.
Yaxlit to‘shamalarni ishlatish tavsiya qilinmaydi, chunki ular izolyatorlarda tasodifiy shuntlanishni yo‘qligini tekshirishni qiyinlashtiradi.
To‘shama hamma tomonidan bo‘yalgan bo‘lishi lozim.
Izolyasiyalovchi tagliklar mustahkam va barqaror bo‘lishi zarur. Olib qo‘yila-digan izolyatorlar ishlatilganda, tushamani izolyator bilan ulanganda, uning sirg‘anib ketishini bartaraf etish kerak.
Taglik ag‘darilib ketmasligi uchun to‘shama chetlari izolyatorning tayanch yuzasidan tashqariga turtib chiqmasligi zarur.