16- маъруза: Маълумотлар ва ахборотларни тикланиши ва барқарорлиги

A0
A1
2 
Наз
B0
1 
Наз
B2
A0
A1
2 
Наз
0 
Наз
C1
С2
0 
Наз
C1
С2
B0
1 
Наз
B2
RAID 5
RAID 5
Навбатлаш сатҳи (RAID 0)
Зарур RAID сатҳини танлаш 
Мос RAID сатҳини танлаш ташкилот заруриятидан келиб чиққан ҳолда 
ва ҳар бир сатҳ тақдим қилаётган хусусиятларга асосланиши шарт. RAID 
сатҳини танлашда эътибор бериш керак бўлган бир қанча жихатлар мавжуд: 
- 
Илова учун зарур бўлган унумдорлик: барча RAID сатҳлари барча 
турдаги иловалар учун тенг даражада фойдали эмас. RAID сатҳини 
танлашда бошқа факторлар зарур бўлган IO даражаси, маълумот сақлаш 
ҳажми, бузилишга бардошлик ва ҳак.ларга эътибор бериш керак. 
- 
Маълумот сақлаш ҳажми: турли RAID сатҳи турлича маълумот сақлаш 
ҳажмини тақдим этади. RAID сатҳини танлашда бу муҳим ҳисобланади. 

---

Масалан, агар 30 та диск талаб қилинса, у ҳолда RAID 50 ёки 60 яхши 
танлов. 
- 
Нарх: маълумотни сақлаш ҳажми зарур катталик бўлгани каби, улар 
учун сарфланган маблағ ҳам ташкилот учун муҳим.
- 
Фойдаланиш зарурияти: мос RAID сатҳи ташкилот учун талабни 
мавжудлиги билан асосланиши керак. 
RAID 
Дискдан 
фойдаланиш 
Бузилишга 
бардошлиги 
Катта 
маълумотлар 
трансфери 
IO 
даражаси 
Маълумот 
фойдаланув-
чанлиги 
Асосий 
камчилиги 
Ягона 
диск 
Бир хил 
100% 
Йўқ 
Яхши 
Яхши 
Ягона дискнинг 
MTBF 
даври 
Диск бузилса, 
маълумот 
йўқолади 
RAID 
0 
Аъло 100% 
Ҳа 
Жуда яхши 
Жуда 
яхши 
Дискнинг паст 
MTBF 
даври 
RAID 
1 
Ўртача 50% 
Ҳа
Яхши 
Яхши 
Яхши 
Диск 
ҳажмидан 2 
марта кам 
фойдаланиш 
RAID 
3 
Яхши-жуда 
яхши 
Ҳа
Жуда яхши 
Яхши 
Яхши 
Диск бузилса, 
маълумот 
йўқолади 
RAID 
5 
Яхши-жуда 
яхши 
Ҳа
Яхши-жуда 
яхши 
Яхши 
Яхши 
Диск бузилса, 
кам 
ўтказувчанлик 
RAID 
0+1 
Ўртача 50% 
Ҳа
Яхши 
Жуда 
яхши 
Яхши 
Диск 
ҳажмидан 2 
марта кам 
фойдаланиш 
RAID 
1+0 
Ўртача 50% 
Ҳа
Жуда яхши 
Жуда 
яхши 
Жуда яхши 
Жуда қиммат, 
кенг кўламли 
эмас 
RAID 
30 
Яхши-жуда 
яхши 
Ҳа
Жуда яхши 
Аъло 
Аъло 
Жуда қиммат 
RAID 
50 
Яхши-жуда 
яхши 
Ҳа
Яхши-жуда 
яхши 
Аъло 
Аъло 
Жуда қиммат 
MTBF – Mean Time Between Failures.
Мос захира нусхалаш усули танлаш 

---

Ташкилот ўзининг молиявий аҳволи ва АТ инфратузилмасидан келиб 
чиққан ҳолда захира нусхалаш усулини танлаши мумкин. Маълумотларни 
захира нусхалашни турли усуллари мавжуд: 
Иссиқ захиралаш. Маълумотларни захира нусхалашнинг мазкур усули 
амалга кенг тарқалган бўлиб, динамик ёки актив захира нусхалаш усули деб 
ҳам аталади. Ушбу усулда фойдаланувчи тизимни бошқараётган вақтда ҳам 
захира нусхалаш жараёни давом эттирилади. Мазкур захиралаш усулини 
амалга ошириш тизимни ҳаракатсиз вақтини камайтиради. Бироқ, захиралаш 
давомида маълумотга бўлган ўзгариш якуний захира нусхасида таъсир 
қилмайди. Шунингдек, захиралаш амалга оширилгани боис, тизимни ишлаш 
жараёни секинлашади. Ушбу жараённи амалга ошириш қиммат ҳисобланади.