16- маъруза: Маълумотлар ва ахборотларни тикланиши ва барқарорлиги

Совуқ захиралаш. Ушбу захиралаш усули шунингдек оффлайн 
захиралаш ҳам деб аталади. Совуқ захиралаш тизим ишламай турганда ёки 
фойдаланувчи томонидан бошқарилмаган вақтда амалга оширилади. Ушбу 
усул захиралашнинг хавфсиз усули ҳисобланиб, маълумотни нусхалаш 
хавфидан ҳимоялайди. Ушбу жараён иссиқ захиралаш усули каби қиммат 
эмас. 
Илиқ захиралаш. Ушбу захиралашда тармоқга боғланиш амалга 
оширилади. Илиқ захиралашда, тизим янгиланиши давомий янгиланишни 
қабул қилиш учун уланади. Бу хусусият маълумотни акслантириш ёки 
нусхалаш ҳолатларида муҳим. Ушбу усулда маълумотни захиралаш узоқ вақт 
олади ва жараён бирор интервал билан амалга оширилади (кундан хафтагача 
бўлган). 
Захира нусхалаш манзилини танлаш 
Ички (onsite) захиралаш. Ушбу захиралаш усули ташкилот ичида амалга 
оширилади. Ички захирилашда ташқи қурилмалар, лентали сақлагичлар, 
DVD, 
қаттиқ диск ва ҳаклардан фойдаланилади. Ташқари қурилмаларни 
танлаш захира сақланувчи маълумот ҳамига кўра танланади. 
Афзалликлари: 
- 
Маълумотдан задлик билан фойдаланишни таъминлайди; 

---

- 
Кам харажатлик; 
- 
Захира нусхалашда зарур бўлган қурилмаларни топиш осон ва нархи 
паст; 
- 
Тиклашдаги тезкорлик; 
- 
Интернетдан фойдаланиш талаб этилмайди. 
Камчилиги: 
- 
Захирилашни амалга оширишда инсон иштирокини талаб этади. 
- 
Табиф офатларга ёки ўғирлашга мойил. 
Ташқи (offsite) захиралаш. Ташқи захиралашда захиралаш мософадаги 
манзилда амалга оширилади. Бу физик дискларга сақлаш, онлайн ёки учинчи 
томон хизмати асосида амалга оширилиши мумкин.
Афзалликлари: 
- 
Ташқи захиралашни турли манзилларда ва кўплаб нусхаларда амалга 
ошириш мумкин; 
- 
Захирилаш жараёни автоматлашгани боис инсон хатосини кам. 
- 
Маълумотни сақлаш ҳажми чекланмаган. 
Камчилиги: 
- 
Қиммат ва учинчи томон хизматини талаб этади. 
- 
Интернет тармоғига уланишни талаб этади ва тармоқ трафигини банд 
қилиши мумкин. 
- 
Жараён узоқ вақт олади. 
Булутли тизимда захиралаш. Ушбу захиралаш усули онлайн усул деб 
ҳам аталади. У захираланган маълумотларни очиқ тармоқда ёки маълум 
серверда сақлайди. Одатда маълум сервер вазифасини учинчи томон хизмати 
ташкил қилади. Ушбу захиралаш усули ташкилот талабига кўра захирилашни 
амалга ошириши мумкин. Масалан, ташкилотда кунлик захиралаш талаб 
қилинса, жараён ҳар куни амалга оширилади. 
Афзаллиги: 

---

- 
Дискка асосланган захиралаш, виртуаллаштириш ва шифрлаш каби 
технологиялардан фойдалангани боис ушбу захира усули самарали 
ҳисобланади. 
- 
Маълумотларни мониторинг қилиш ва ташкилот учун ҳисоботлар 
бериш имконияти мавжуд. 
- 
Булутли сақланган захира сақланган маълумотларни Интернет орқали 
бошқариш осон. 
Камчилиги: 
- 
Маълумотни тиклаш кўп вақт талаб қилади. 
- 
Захира нусхалашни амалга оширган учинчи томон ҳар доим ҳам тўлиқ 
маълумотни захиралаш амалга оширилганини кафолатламайди.