15 – Мавзу метод ва методология: асосий тушунчалар

Инкорни инкор қонуни
Диалектик инкор уч муҳим жиҳат билан тавсифланади:
эскини вайрон
қилиш, бузиш;
янгини яратиш,
тузиш.
эскининг эле-
ментларини сақ-
лаш (ворисий-
лик);
Инкорни-инкор қонуни
Бу шундай бир қонунки, унга мувофиқ ривожланиш жараёни
янгининг эскини диалектик инкор этишлари чексиз занжиридан
иборат бўлади, бунда ривожланиш аввалги босқичларининг
барча муҳим жиҳатлари янгида сақланади ва умуман бу жараён
ҳужумкор, юксалиб борувчи йўналишга эга бўлади.
Хулоса.
Диалектика қонунлари объектив дунёнинг энг муҳим алоқалари
ва муносабатларини акс эттиради. Улар бирликда ва ўзаро
алоқада амал қилиб, мураккаб серқирра жараён – объектив
борлиқнинг ривожланишини тавсифлайди. Диалектика қонун-
ларининг амал қилиш механизмини чуқур билиш ва улардан
моҳирона фойдаланиш янглишиш ва хатолардан қутқаради,
кишиларнинг амалий фаолиятига янада изчилроқ ва самара-
лироқ тус беради.

Мавзу бўйича тест

• Воқелик қонунлари деганда нимани тушунасиз?
• А. одамлар томонидан англаб етилган қонунларининг онгимиздаги инъикоси.
• Б. Тизимнинг элементлари ўртасидаги умумий ва инвариант алоқа.
• В. Бизнинг онгимиздан, биз уларни билиш-билмаслигимиздан қатъий назар мавжуд ва амал қилувчи қонунлар.
• Г. Ҳодисаларни тавсифлашдан уларнинг моҳиятини англаб етишга ўтиш ҳодисалардаги умумий жиҳатлар.
• Қарама-қаршилик бу - …?
• А) Предметнинг бир-бирини истисно этувчи ва бир-бирини назарда тутувчи томонларидир.
• Б) Миқдор ва сифат ўзгаришларининг бир-бирига ўтиши
• В) Объектив дунёнинг аксарият ёки ҳатто барча нарсалари, ҳодисалари
• ва жараёнлари бўйсунади.
• Г) Нарсалар, ҳодисаларнинг бир ҳолатдан бошқа ҳолатга ўтиши.