14 – боб. Меҳнат ва иш ҳАҚини ҳисобга олиш

14.6. иш ҳақидан ажратма ва тўловлар ҳисоби
Амалдаги қонунчиликка муаофик мулкчиликнинг ҳар кандай шаклдаги корхона ходимлари иш ҳақидан кўй идаги пул ушланмалари ва черирмалари амалга оширилади:

• 
  Даромад солиғи;
  
• 
  Пенсия фондига ажратма;
  
• 
  Касаба уюшмасига ажратма (ихтиёрий);
  
• 
  Ходим томонидан корхонага етказилган моддий зарарни коплаш бўйича тўловлар;
  
• 
  Алиментлар;
  
• 
  Кредитга сотилган товарлар учун тўловлар ва бошқалар.
  

Корхонада бажарилган иш учун пул ёки натура шаклида даромад олувчи барча ходимлар даромад солиғи тўлайди. Ушланадиган солиқ миқдори амлдаги қонунчиликка биноан қўйидаги шкала ёрдамида аниқланади:

Солиқка тортиладиган даромад миқдори	Солиқ суммаси
Энг кам иш ҳақининг 5 баравари миқдоригача	даромад суммасининг 13 фоизи
Энг кам иш ҳақининг 5 баравари миқдори (+1 сум) ун бараваригача	энг кам иш ҳақининг беш баравари миқдоридан олинадиган солиқ+беш баравардан ошадиган сумманинг 22 фоизи
Энг кам иш ҳақининг 10 баравари миқдоридан (+1 сум) ва ундан юқори миқдоридан	энг кам иш ҳақининг ун баравари миқдоридан олииндиган солиқ+ун баравардан ошадигансумманинг 32 фоизи

Масалан, ходимга май ойида 30000 сум иш ҳақи ҳисобланди. Ушланадиган солиқ миқдори қўйидагига тенг.
Минимал иш ҳақи 4535 сум.

1. 
   4535х5=22675 сум. Ушбу суммадан ушланадиган солиқ суммаси қўйидагига тенг 22675х13% /100=2947,75 сму;
   
2. 
   5 баравардан ошган сумма 7325 сум (30000-22675)га тенг. Ушбу суммадан ушланадиган солиқ миқдори қўйидагига тенг: 7325х22% /100=1611,5 сум.
   
3. 
   Жами ушланган солиқ миқдори 4559,25 сум (2947,75+1611,5)ни ташқил қилади