13-Mavzu: Kambag’allik muammolari va ularni hal qilish yo’llari. Reja

4. Ijtimoiy ishlovchilarni kambag‘allikka qarshi kurashdagi o‘rni

Kambag‘allika qarshi kurash strategiyasining so‘nggi yo‘nalishi bu natura va soliq imtiyozlari ko‘rinishidagi ijtimoiy yordamlar hisoblanadi. Ushbu maqsadni amalga oshirishda 1975-yilda AQShda daromadga beriladigan soliq imtiyozlari bilan shug‘ullanuvchi dastur qabul qilingan. Ushbu dasturga ko‘ra soliq imtiyozlari daromadi 30 000 dollardan kam bo‘lgan kambag‘allikda yashovchi amerikaliklar uchun beriladi. Tahlillar ko‘rsatishicha soliq imtiyozi miqdori oiladagi farzandlar soniga qarab ham ortishi mumkin.

Jahon amaliyotida kambag‘allik chegarasini belgilash orqali quyidagi maqsadlarga erishiladi:

– xalqaro taqqoslash – mamlakatlar tomonidan xalqaro kelishuvlar yoki xalqaro tashkilotlarning tavsiyalarini bajarishi bo‘yicha majburiyatlari ijrosini monitoring qilish va baholash;

– milliy darajada – mamlakatda kambag‘allik darajasini pasaytirishgaqaratilgan bandlik, ish haqi, aholini ijtimoiy himoya, investitsiya va soliq sohasida olib borilayotgan siyosatni asoslash;

– ilmiy tadqiqotlar – kambag‘allik sabablari va omillarini aniqlash, aholining ijtimoiy himoyaga muhtoj guruhlari ehtiyojlarini aniqlash, kambag‘allikka qarshi kurashishning milliy va mintaqaviy dasturlarini amalga oshirishning samaradorligini baholash va tegishli tavsiyalarga mosligini asoslash.

Mamlakatlarda kambag‘allik chegarasini yoki milliy darajada belgilashda xonadon xo‘jaligi a’zolari, ularning ehtiyojlari tarkibi, daromadlari va uning turlarini inobatga olish amaliyoti keng qo‘llaniladi (3-rasm).

Jahon banki ekspertlari tomonidan kambag‘allik chegarasi quyidagicha shakllarda belgilangan:

– 2008-yilga qadar – 1 AQSh doll.;

– 2008-2017 yillarda – 1,25 AQSh doll.;

– 2017-yildan boshlab – 1,90 AQSh doll.$

Shu bilan bir qatorda jahon banki ekspertlari kambag‘allikning quyidagi turlarini ajratib ko‘rsatadi:

– qashshoqlik - 1,90 AQSh doll. dan kam;

– mo‘tadil kambag‘allik – 1,90 – 3,10 AQSh doll. oralig‘i.