13- ma’ruza Avtotransportda telematik tizimlar. (4 soat) Maqsad

13.3. Intellektual transport vositasining tashqi tizimlari.
Uyali aloqa vositalaridan foydalanib yo‘lovchilarning xavfsizligini oshirish tizimi. Yaponiyada piyodalar va velosipedchilar YTHlarining yarmida bevosita aybdor bo‘ladilar. Bu hodisalar, asosan, piyodalar “ko‘r hudud”da yoki tor yo‘llar va kesishmalarda, ularni haydovchi tomonidan ko‘rish imkoniyati chegaralangan vaziyatlarda sodir bo‘ladi. Nissan Motor Co., Ltd va NTT DoCoMo, Inc. firmasi tizimda bir qator ilmiy-tadqiqot ishlari olib borildi, unda, GPS navigatsiyasi bilan jihozlangan uyali telefon orqali piyodaning pozitsiyasini aniqlash hamda haydovchining harakat marshruti atrofida piyodalar mavjudligi haqida ogohlantirish tahlil qilindi. Signallarni uzatish uchun uyali aloqa tizimidan foydalanildi.
Server uyali telefonlardan, avtomobillardan signallarni qabul qiladi, ularning nisbiy holatini hisoblab chiqadi va qayta ishlangan ma’lumotlarni haydovchini ogohlantiruvchi avtomobilning navigatsion tizimiga uzatadi. Haydovchi piyodaning mavjudligi haqidagi ogohlantirishni displey ekranida ko‘radi va ovozli xabarni oladi.
Transport xolati haqida axborot. Navigatsion tizimlardan tashqari, transportning joriy holati haqida axborot oluvchi TVning axborot tizimlarini ham hisobga olish zarur. Nisbatan oddiy va eng keng tarqalgan tizimlardan biri RDS-TMS (transport xabarlari kanali - Traffic Message Channel) hisoblanadi, ammo bu faqat asosiy davlat xizmatlarini taqdim etadi.
Transport axborotlari, odatda, avtoklublar va ixtiyoriy avtoxavaskor tashkilotlar tomonidan bepul taqdim etiladi. Axborotning sifati radioxabar sifati bilan taqqoslanadi. RDS-TMS tizimining afzalligi haydovchiga axborotni darhol yetkazishidir.
Pullik xizmatlar tomonidan taqdim qilinadigan axborotlar sifatli ma’lumotlarni o‘z ichiga olishi kerak. Kerakli transport ma’lumotlarining sifatiga erishish uchun transport datchiklarini o‘rnatish, transport holatini maxsus o‘lchash vositalari va shu kabilar orqali kuzatish kerak.
Axborot tizimlari faqatgina transport haqida ma’lumotlarni emas, balki, masalan, mehmonxonadagi mavjud bo‘sh joylar to‘g‘risidagi ma’lumotni, avtoturargohdagi bo‘sh joylar haqidagi ma’lumotlarni va hokazolarni taqdim etadi. Ko‘pgina axborot xizmatlari haydovchiga uyali telefon operatorlari tarmog‘i yoki WAP protokoli yordamida taqdim etiladi deb taxmin qilish mumkin.