12-mavzu. Turizm va mehmonxona xo‘jaligida liderlik reja Turizm va mehmonxona xo‘jaligida liderlik tushunchasi Liderlikning boshlang‘ich nazariyalari

4.Liderlikning zamonaviy yondashuvlari
Tashkilotlarda mahsulotlarni jamoa a’zolari ishlab chiqaradilar, buning uchun ular ixtiyorida ma’lum resurslar mavjud. Mavjud resurslardan samarali foydalanish esa tashkilotning istiqbolini belgilaydi.
Tashkilot rahbarlari (bosh rahbar yoki menejment, menejerlar, mutaxassislar) aynan o‘z qo‘llari bilan qandaydir nato‘ral mahsulot yaratmasalarda, mahsulotni ishlab chiqarish jarayoni va tizimi haqida bilimlari, ko‘nikmalari, malakalari, mahoratlari, qobiliyatlari, iste’dodlari ijrochilarga nisbatan anchagina keng.
Rahbar, menejer va mutaxassislar o‘zlarining g’oyalari bilan, foydali, kerakli fikrlari bilan mahsulotlarni yaratishda qaysi ko‘lam va hududdaligydan qat’i nazar oldingi qatorlarda turadilar. Aksariyat hollarda ularning axborotlari, echim qabul qilishlari orqali ma’lum natijaga erishish mumkin. Bu erda mahsulot ishlab chiqarishda aynan qatnashuvchilar mehnatiga aksariyati jismoniy bo‘lsa, menejment, rahbar, menejer, boshqaruvchi va mutaxassislar mehnati fiziologik jarayonda qatnashish ifodasi orqali quvvat sarflaydilar.
Ishlab chiqarish jarayoni va tizimi o‘z tarkibida tashkil etish, talab va taklifni o‘rganish, hisoblash, izlash va izlanish, loyihalashtirish, rejalashtirish, nazorat qilish, muvofiqlashtirish, rag’batlantirish, echim qabul qilish, axborot almashish, paydo bo‘lgan kelishmovchiliklarni boshqarish, mehnat resurslarini samarali boshqarish, rasmiy va norasmiy tashkilotlarni boshqarish kabi qator qism va operatsiyalardan iborat.
Masalan, mehnatning aqliy jarayonlarini tashkil etish, rejalashtirish, tahlil qilish, hisoblash uchun uning unsurlarini me’yorlash lozim, me’yorlarni belgilash, ularga ish haqi to‘lashni tashkil qilish, mehnat taqsimoti va kooperatsiyasiga e’tibor berish, mehnatning ilg’or usul va uslublarini takomillashtirish, ularni eng muqobilini joriy qilishni tashkil etish, ilg’or, tejamli tajribalarni ommalashtirish, mehnat sharoitini yaxshilash, mehnat intizomini mustahkamlash, ishlab chiqarish unsurlari, operatsiyalari va jarayonlarini hisobga olish, ish vaqti sarfini, mehnat vositalaridan foydalanish vaqtini belgilash kabi rahbar, menejer va mutaxassislarning son-sanoqsiz mehnatlarining unsurlari, operatsiyalari va jarayonlari borki, ular birikib katta boshqaruv tizimini tashkil etadi, boshqaruvchilardan katta bilim, ta’lim, ilmiy bilim, ma’naviy qobiliyat, bilish vositalaridan foydalana bilish, ko‘nikma, uzluksiz malakasini oshirish qisobiga iste’dodi va qobiliyati rivojlanadi, mahoratli ustoz darajasiga etishadi.