12-mavzu. Issiqlik almashnigichlar. Issiqlik almashingichlarnnng asosiy turlari. Issiqlik uzatishning yig’indi koeffitsiyenti. Issiklik almashingichlarning samaradorligi

Issiqlik izolyasion materiallar
1. Jadval.

Material	𝜆, Vt/(m K)	T,^0C	, kg/m^3
Polistirol	0,035	80	0,02
Penopoliuretan	0,028	100	0,035
Penoplast	0,03-0,08	150	0,0-0,7
Polivinilxlorid	0,035	130	0,04-0,08
Polimetakrilamid	0,029-0,035	160	0,03-0,2
Mineral paxta	0,038	200	0,145
Shisha tola	0,036	300	0,12

Zichlagich materiallar va prokladkalar. Quyosh kollektorlari korpusida shishani zichlashtirish uchun ko‘pgina hollarda silikon rezina mos keladi. Zichlashtirgich prokladkalarni shishaning ikki tomonidan joylashtirish zarur. Bunda prokladka shisha uchun oraliqli П-shaklga ega bo‘lishi lozim.
Selektiv qoplamalar uchun materiallar.
Quyosh nurlanishi spektrida quyosh kollektorining absorberi yuqori yutish qobilyatiga ega bo‘lishi zarur. Shu bilan bir qatorda yutish yuzasining issiqlik nurlanishi hisobiga energiya yuqotiladi, shuning uchun yo‘qotishni kamaytirish maqsadida bu yuzaning nurlanish qobiliyati uzun to‘lqinli sohada imkon qadar kichik bo‘lishi kerak. Ko‘pchilik yassi kollektorlarda yutuvchi yuzaning harorati 200⁰C (473 K) dan ortmaydi, bu vaqtda Quyosh yuzasining samarali hararati taxminan 6000 K atrofida bo‘ladi. Bu shuni anglatadiki, tushayotgan quyosh nurlanishi spektrial diapozoni va yuzadan taralayotgan uzun to‘lqinli nurlanish (3 mkm dan kam bo‘lmagan to‘lqin uzunligi sohasiga atmosferadan tashqari quyosh nurlanishi spektrining 98% qismi 200⁰C haroratdagi qora jismning 1% dan kam bo‘lmagan nurlanishi demakdir). Aynan bu holat uzun to‘lqinli nurlanish sohasida va quyosh nurlanishiga nisbatan yuqori yutish qobilyatiga ega – selektiv yuzalarni yaratishni taqozo etadi.
Selektiv yuza tushunchasining mohiyatini 1-rasmda ifodalangan grafikdan anglash mumkin. Unda ifodalangan ideal yuza yarim kulrang deb nomlanadi, chunki uni Quyosh spektri sohasida kul rang sifatida qarash mumkin (ya’ni, 3,0 mkmdan kichik to‘lqin uzunligi diapozonida). Bunday ideal yuza uzun to‘lqinli sohada juda kichik spektral akslantirish qobilyatiga ega.
Quyosh nurlanishi spektrida yutish qobilyati va uzun to‘lqinli nurlanish sohasida nurlanish qobiliyati mos keluvchi to‘lqin uzunligi diapozonida integrallash yo‘li bilan olingan spektral akslantirish qobiliyati haqidagi ma’lumotlar bo‘yicha aniqlanadi.
Quyosh nurlanishiga nisbatan yutish qobilyati adabiyotlarda belgilanishiga ko‘ra tarzida, nurlanish qobiliyati esa ko‘rinishida bo‘ladi.