12-Mavzu: Germaniya tarixiy ta’limotlari Reja: Iogan Gotlib Fixte. Faust Gyote. Karl Kniesning eski tarixiy maktabi

akseleratsiya prinsipi bilan to‘ldirdilar. Bu prinsipga ko‘ra aniq sharoitlarda daromadlar o‘sishi investitsiyalar o‘sishiga olib kelishini ko‘rsatuvchi koeffitsiyntga tengdir. Multiplikator prinsipiga ko‘ra investitsiyaning qanday ishlatilishi unchalik ahamiyatga ega emas, u ish bilan bandlikni ta’minlab, daromadni oshirishi kerak. Yangi keynschilar esa investitsiyaning qanday ishlatilishiga katta e’tibor berib, industrlashgan investitsiya tushunchasini kiritdilar. Akselerator
investitsiya o‘sishining daromad o‘sishiga, ya’ni investitsiyadan keyingi va undan oldingi daromadlaming farqlari nisbati bilan aniqlanadi.
Yangi prinsipning mohiyati shundaki, ba’zi bir asbob-uskuna, mashina va mexanizmlar ishlab chiqarish uchun nisbatan uzoq vaqt talab etiladi, shu muddatni kutish mazkur mashinalar ishlab chiqarishni kengaytirishga psixologik (ruhiy) ta’sir etadi, bu esa real talabdan ortiq bo‘ladi va investitsiyaga talab ham ortadi.
Multiplikator va akselerator g'oyalariga asoslangan holda davlat kapital qo'yilmalari asosida iqtisodiyotning uzluksiz o‘sish sxemasi ishlab chiqildi. Kapitalistik iqtisodiyotda davlat byudjeti tartibga solinadigan bosh mexanizm hisoblanadi.
Soliqlar iqtisodiyot o‘sganda oshadi va inqirozlar davrida kamayadi. Davlat to‘lovlari esa aksincha, inqiroz davrida oshadi va o‘sish davrida kamayadi. Shu yo‘l bilan Xansenning fikricha samarali talab hajmi me’yorlashadi. Bunda xususiy kapital qo‘yilmalarini tartibga solish va davlat xarajatlarini sharoitga qarab o‘zgartirish chegaralari ham belgilanadi. 0‘sish davrida davlat xarajatlarini cheklash, inqirozlar davrida uni oshirish va shu yo‘l bilan xususiy xarajatlami kompensatsiyalash taklif etiladi, harbiy iqtisod maqtaladi, uni konyunkturani me’yorlashning eng yaxshi vositasi deb qaraladi (AQShda harbiy xarajatlar doim yuqori bo'lishiga e'tibor bering).