12-Mavzu. Elektrokimyoviy jarayonlar. Reja: Elektrod jarayonlarni termodinamikasi. Elektrod potensial haqida tushuncha

---

;
12-Mavzu. Elektrokimyoviy jarayonlar. 
Reja: 
1. Elektrod jarayonlarni termodinamikasi. Elektrod potensial haqida tushuncha. 
2. Galvanik elementlar va ularni elektr yurutuvchi kuchini aniqlash. 
3. Standart vodorod elektrod va metallarning standart elektrod potensiali. Nernst 
tenglamasi.Oddiy, gazsimon va konsentratsion gal’vanik elementlar.
4. Elektrokimyoviy va konsentratsion qutblanishning elektrod potensiallar 
kinetikasi. 
Tashqi zanjir orqali bog’langan ichki metal yarim-elementlari 
elektrodlar 
deb, oksidlanish 
boradigan elektrod 
anod, 
qaytarilish boradigan elektrod esa 
katod 
deyiladi. Anod manfiy elektrod 
(En), katod esa musbat elektrod bo’lib xizmat qiladi. 
Metallar suv yoki tuz erit-masiga tushirilganda ularning ustki qismidagi ionlariga suv molekulalari 
o’zining manfiy qutblari bilan ta’sir etib metallionlarini ajratib oladi. Bu paytda suvda metall 
ionlarining gidratlari hosil bo’ladi. Metall plastinka yuzasi manfiy zaryadlamb qoladi. 
Buning natijasida suvga o’tgan ionlar metall atrofini qurshab, qo’sh elektr zaryadlari qavatini 
vujudga keltiradi. Natijada metall bilan suv chegarasida turli xil zaryadli elektropotensial paydo 
bo’ladi. 
Vujudga kelgan potensiallar farqi elektrod pontensiali 
deb yuritiladi. Metallar (yoki 
ularning plastinkalari) o’z tuzlari eritmasiga tushirilganda ham potensiallar farqi vujudga kelishi 
mumkin. 
Aktivlik qatorida vodoroddan oldin joylashgan metallar o’z tuzlari eritmasiga tushirilganda 
eritmaga ionlar ajralib chiqadi. Vodoroddan keyin joylashgan metallar o’z tuzlari eritmasida 
vodorodga nisbatan musbat zaryadga ega bo’ladi. Chunki metallar aktiv bo’lmaganligi sababli 
eritmaga elektron chiqara olmaydi. Ularning erkin elektronlarini eritmada bo’lgan metall ionlari 
qabul qilib neytrallanadi va metall yuzasiga to’planadi. Metall elektronlari soni o’zidagi musbat 
ionlar sonidan kamayib ketganligi sababli metall musbat zaryadlanadi, anionlar mo’lligi sababli 
eritma manfiy zaryadlanadi. Shu sababli bir qancha metallarning potensiallari musbat qiymatga ega 
bo’ladi (yana ta’kidlaymiz: vodorod elektrodining potensialiga nisbatan). 
Metall ioni konsentratsiyasi 1 n bo’lgan eritmaga таг-kur metall tushirilganda vujudga keladigan 
potensial