100 йиллигига бағишланади Муминов Н. Г

Капитал қўйилмалар режаси 
капитал қурилиш режасининг 
етакчи бўлимидир. У тармоқлар бўйича ҳам, ҳудудлар бўйича ҳам 
ишлаб чиқилади ва иқтисодиѐтнинг мутаносиб ва комплекс 
ривожланишини таъминлашнинг муҳим шарти ҳисобланади. Бу режа 
қуйидаги бўлимларни ўз ичига олади: 

янги қурилишлар; 

амалдаги корхоналарда ишлаб чиқариш қуввватларини ишга 
тушириш; 

ишлаб чиқариш ва ноишлаб чиқариш асосий фондларини 
ишга тушириш; 

қурилиш-монтаж ишларининг ҳажми; 

тугалланмаган қурилиш ҳажми. 
Бу бўлимлар эса ўз навбатида ишга туширилаѐтган объект ва 
иншоотларнинг моҳиятига мос келувчи бир қатор техник-иқтисодий 
кўрсаткичларни ўз ичига олади. Бу кўрсаткичлар асосида келгусида 
капитал қўйилмаларнинг иқтисодий самарадорлиги ҳисоб-китоб 
қилинади. Айтиб ўтиш керакки, бу бўлимлар маҳаллий ҳукумат 
органлари томонидан кўриб чиқилиб, тасдиқланадиган ҳудудий 
(минтақавий) капитал қурилиш режаларида ҳам алоҳида ўрин тутади. 
Шу асосда у ѐки бу минтақа (вилоят, шаҳар, туман) ўз қурилиш титул 
рўйхатларини шакллантиради. Бу рўйхатлар керакли лойиҳа-смета 
ҳужжатлари билан биринчи навбатда таъминланади. 
Лойиҳа-тадқиқот 
ишларини 
режалаштириш 
- 
капитал 
қурилишни ривожлантиришнинг муҳим таркибий қисмидир. У лойиҳа-
тадқиқот ташкилотларининг давлат топшириқлари ва турли 
инвесторларнинг буюртмалари асосида шаклланадиган тематик иш 
режалари асосида амалга оширилади. Лойиҳа-тадқиқот ишлари 
капитал қурилиш учун ажратилган маблағлар ҳисобига, корхона ва 
ташкилотларнинг асосий фаолияти, бюджет ажратмалари ҳамда 
буюртмачи сифатидаги кооператив ва жамоат ташкилотларининг 

---

411 
маблағлари ҳисобига молиялаштирилади. 
Лойиҳа-тадқиқот ишларининг ҳамда лойиҳа ташкилотларининг 
моддий-техник 
базасини 
ривожлантириш 
режаси 
қуйидаги 
бўлимлардан иборатдир: 
1) лойиҳалаштириш топшириғи; 
2) тематик режалар; 
3) лойиҳа-тадқиқот ишларининг қиймат ва натура ифодасидаги 
ҳажми; 
4) 
лойиҳа 
ташкилотларининг 
моддий-техник 
базасини 
ривожлантириш
Лойиҳа-тадқиқот ишларини режалаштиришда лойиҳалаштириш 
муддатлари, лойиҳа-тадқиқот ишларини хисоб-китоб қилиш ва уларни 
тасдиқлаш тартиби муҳим аҳамиятга эга. Бу ерда қурилиш меъѐрлари 
ва қоидалари (ҚМҚ), аввало бино ва иншоотларни лойиҳалаш 
муддатларининг меъѐрлари муҳим роль ўйнайди. 
Лойиҳа-тадқиқот ишларини режалаштириш қуйидаги талабларга 
жавоб бериши керак: 

лойиҳаларда илғор технологик ечимлардан фойдаланиш; 

замонавий машина ва асбоб-ускуналарни, ишлаб чиқариш 
жараѐнларини автоматлаштириш ва механизациялаш воситаларини 
ўрнатиш имкониятининг ҳисобга олинганлиги; 

ҳажмий-режали ва конструктив ечимларнинг энг яхши 
вариантлари; 

объектларни 
замонавий 
қурилиш 
материаллари, 
конструкциялари ва буюмлари асосидан қуриш; 

лойиҳалаштириш ва қурилишнинг хорижий тажрибаси 
ютуқларининг ҳисобга олинганлиги. 
Лойиҳаларда ушбу чора-тадбирларни амалга ошириш бино ва 
иншоотлар, корхоналар ва бошқа иқтисодиѐт объектларини қуриш ва 
фойдаланишда максимал самара бериши лозим.