10-mavzu. Raqobat va yakkahokimlik reja raqobat tushunchasi va uning usullari. Mukammal va nomukammal raqobat

1. Monopolistik raqobatda ko’p sonli, lekin uncha yirik bo’lmagan, aynan bir xil bo’lmasada, o’xshash tovarlarni xaridorlarga taklif qiladigan firmalar raqobatlashadi. Uning erkin sof raqobatdan sezilarli farqi shuki, bu yerda ishlab chiqaruvchilar uncha ko’pchilik bo’lmaydi.Har bir firma bozorning ma’lum bir qismini nazorat qilgani uchun uning bozor narxiga ta’siri cheklangan bo’ladi. Firmalar ishlab chiqarish hajmini kamaytirish va narxni sun’iy ravishda ko’tarish to’g’risida maxfiy bitimga kelishi qiyin bo’ladi. Monopol raqobatli bozorda firmalar taklif etgan tovarlar diferentsiallashgan, ya’ni o’zining sifati, sotilishi yuzasidan ko’rsatiladigan xizmatlar, sotish shart-sharoitlari jihatidan farqlanadi. Xaridor shu sababli sotuvchini tanlash imkoniga ega, bu esa firmalarni xaridor pulini olish uchun kurashishga olib keladi.Monopolistik raqobatli bozor ochiq bozor hisoblanadi, unga boshqalarning kirib kelishi oson.Buning uchun mablag’ yetarli bo’lsa bas, chunki boshqa to’siqlar bo’lmaydi.

Monopol raqobatda yangi sifatliroq mahsulotni chiqarish kurashning asosiy usuli hisoblanadi.Ammo yangi mahsulotga xaridorni chorlash uchun reklama ham qo’llaniladi. Xilma xil mahsulotni sotish reklamani ko’proq talab qiladi. SHu sababli AQSH da bir yillik reklama xarajatlari taxminan 100 mlrd dollarni tashkil etadi.