10 жаратылыстану-математика бағытындағы 10-сыныбына арналған оқулық 1-бөлім

+	+	+
электр тогы мен жылуды жақсы өткі­
			зеді. Бұл қасиет кристалдық тор бойын­
Электрондар			дағы электрондардың еркін қозға­
36-сурет. Металдық кристалдық			лысымен түсіндіріледі. Электрондар
	тордың құрылысы		реттелген қозғалысқа (электр тогының)
			қатысады, әрі жылуды да тасымалдай-

ды. Металдағы химиялық байланыстың ерекшелігі оған тапталғыштық пен иілгіштік қасиет береді. Металға механикалық әсер еткенде, оның атомдарының қабаты ығысады, бірақ электрондардың кристалды бойлай қозғалуы нәтижесінде байланыс үзілмейді. Металдардың иілгіштігін алтыннан байқаймыз. 1 г алтыннан ұзындығы үш шақырымға жететін жіңішке сым созуға болады. Ал темірден өте жұқа тақташа созылады. Оның жұқалығы сонша, тіпті одан оқулықтағы мәтінді оқуға болады. Металдық байланыстың өзіне тән ерекшелігімен қатар, оның химиялық байланыстың иондық және коваленттік түрлерімен ұқсастығы да бар.

Металдық кристалдық тор түйін­деріндегі иондар

мен еркін қозғалатын­ электрондар арасында түзілген химиялық байланыс металдық байланыс деп аталады.

Металдардың кристалдық торларының ерекшелігі олардың ортақ физикалық қасиеттерін анықтайды. Металдар электр тогы мен жылуды жақсы өткізеді. Бұл

қасиет кристалдық тор бойындағы электрондардың еркін қозғалысымен түсіндіріледі. Электрондар реттелген қозғалысқа (электр тогының) қатысады әрі жылуды да тасымалдайды. Металдық байланыстың өзіне тән ерекшелігімен қатар, химиялық байланыстың иондық және коваленттік түрлерімен ұқсастығы бар.