1 Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент архитектура қурилиш институти

11
 
Р.О.Олимжоновларни киритиш мумкин. Улар ўзлари ва шогирдлари билан 
биргаликда бу соҳага бағишланган йирик монографиялар яратганлар. 
Жумладан, бу соҳада маълум бўлган В.В.Яхонтовнинг “Ҳашаротлар 
экологияси” (1963 йил), Т.З.Зоҳидовнинг “Қизилқум чўлининг 
биоценозлари” (1971 йил) каби асарларини келтириш мумкин. Д.Кашкаров, 
А.Зокиров, А.Петровлар Қарши чўлини чуқур ўрганиш натижасида “Қарши 
чўлининг умуртқали ҳайвонлари экологияси” деган асарни чоп эттирдилар. 
Бу асарда сут эмизувчи ҳайвонларнинг таркиби, тарқалиши, экологияси ва 
улардан фойдаланиш йўллари асослаб берилди. 
Бир гуруҳ зоолог олимлар: Х.С.Солихбоев, О.П.Богданов, Т.Н.Паленко, 
С.Т.Губайдулина, Г.И.Ишунин, Д.Ю.Кашкаров, Н.Зокировларнинг илмий 
кузатишлари асосида “Нурота тоғи умуртқали ҳайвонлари экологияси” (1970 
йил) номли асар яратилди. 
1979 йилларда эхтиология ва гидробиология лабораторияси ходимлари 
А.М.Муҳаммадиев раҳбарлигида (А.Омонов, Ф.Зоҳидова, С.Ҳамроева, 
Д.Мансурова ва бошқалар) Ўзбекистон сув омборлари, кўлларининг 
биологик режими, ихтиофаунасининг шаклланиши, сувнинг ифлосланиши, сув 
ҳайвонлари экологияси ва сув ресурсларидан фойдаланиш бўйича илмий 
изланишлар олиб бордилар. 
Шундай қилиб, турли мамлакат олимларининг илмий изланишлари 
туфайли экология фани тўғрисидаги тасаввурлар тобора кенгайиб борди. 
Экология 
– тирик жонзотларнинг яшаш шароити ва уларнинг ўзлари 
турган муҳит билан ўзаро яшаб мураккаб муносабатлари ва шу асосда 
туғилган қонуниятларни ўрганади. 
Экологиянинг предмети 
– бундай боғланишларнинг замон ва маконга 
қараб ўзгариб боришни ўрганиш яъни атроф муҳитдаги табиий мувозанатни 
мониторинг қилишдан иборатдир. Унинг вазифалари – ер юзидаги тириклик 
жараѐнларининг қандай кечаѐтганлигини ўрганиб бориш, фан ва техника 
ривожланган ҳозирги шароитда индустриал жамият кишисининг табиатга 
таъсирини ўрганиш ва уни бошқаришдан иборат. Бу вазифани бажариш учун 
экологик меъѐрлаштириш тизимини яратиш зарур.