1 Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент архитектура қурилиш институти



Download 2,81 Mb.
Pdf ko'rish
bet18/110
Sana05.07.2022
Hajmi2,81 Mb.
#741961
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   110
Bog'liq
qurilish ekologiyasi

1.5. Биоценозлар ва экотизимлар
Популяцияларнинг ўзаро таъсири тирик тузилмаларнинг янада 
юқори даражаси 

биотик жамоалар ѐки биоценозлар характерини белгилайди, 
муайян ташқи муҳит ѐки фазо ва вақтда жамоа бўлиб (биргаликда) яшайдиган 
турли турлар (ўсимликлар, ҳайвонлар, замбруғлар ва микроорганизмлар)нинг 
популяциялари мажмуасидан иборат биологик система биоценоз дейилади. 
Туркум (биоценоз)ларни ўрганишдан мақсад уларнинг барқарор ҳаѐти 
қандай таъминланишини, туркумларнинг ўзгаришига биотик ўзаро таъсирлар 
ва яшаш муҳити қандай таъсир кўрсатишини ойдинлаштиришдир. 


19
 
Табиатда барча тирик организмлар жамоага бирлашиб, у ѐки бу 
даражадаги доимийлик хос бўлган туркум ҳосил қилади. Туркум таркиби 
маълум абиотик омилларнинг қўшилиши, шунингдек, унинг таркибига 
кирувчи, эҳтиѐжлари бўйича ўхшаш бўлган турли организмларнинг ўзаро 
боғлиқлиги билан белгиланган. Улар орасидаги боғлиқлик озиқ, ҳимоя, 
туркумларнинг барча турларининг кўпайиши билан таъминланади.
Тирик организмларнинг ўзаро таъсирлашиши натижасида экологик 
система ҳосил бўлади

У тирик организмлар ва уларнинг яшаш муҳитидан 
ташкил топган ягона табиий мажмуадан иборат. 
Экотизимнинг барча таркибий қисми (компоненти) ўзаро таъсирлашади 
ва бир-бирига таъсир кўрсатади. Оддий сув ҳавзаси экосистемага мисол бўла 
олади. У ўз тузилмасида гидробинтлар туркумини, сув таркибининг физик ва 
кимѐвий хоссаларини, туби рельефининг хусусиятларини, тупроқ-лойи таркиби 
ва тузилиши, суви сирти билан ўзаро таъсирлашувчи атмосфера ҳавоси, қуѐш 
радиациясини қамраб олади. Экосистемаларда тирик ва нотирик табиат 
ўртасида доимий равишда энергия ва модда алмашинуви содир бўлади. 
1.6. Иқтисодиѐтнинг реал тармоқларини ривожланишида муҳим 

Download 2,81 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   110




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish