1. Xo’jalik hisobi mohiyati va uning ahamiyati

21. Buxgalteriya hisobining predmeti va usullari. 
SHunday qilib, buxgalteriya hisobining predmeti - ishlab chiqarish 
jarayonidagi korxonalar, tashkilotlar va muassasalarning samarali boshqarilishida 
mablag‘lar holati hamda ulardan unumli foydalanish haqidagi axborotlarni 
shakllantirish hisoblanadi. Buxgalteriya hisobining predmeti bilan bir qatorda uning 
obektlarini ham farqlab olish lozim. Buxgalteriya hisobining obektlari deganda, 
muayyan korxona ega bo‘lgan moddiy va pul mablag‘lari, uning boshqa tashkilotlar 
va muassasalar bilan bo‘lgan yuridik munosabatlari, shuningdek mablag‘lar hamda 
munosabatlarni o‘zgartiradigan xo‘jalik operatsiyalari tushuniladi. Korxonaning 
moddiy va pul qiymatliklari o‘z faoliyatini amalga oshirish uchun foydalaniladigan 
mablag‘larini ifodalaydi. Xo‘jalik muomalalari esa ishlab chiqarishning mazmunini 
ifodalovchi jarayonlarni tashkil qiladi. Birinchi tushuncha kengroq ma’noga ega 
bo‘lib, har bir fan kabi buxgalteriya hisobi o‘z usuli bilan ta’riflanadi. Hisob yuritish 
tartibini belgilab beruvchi tarkibiy qism sifatida buxgalteriya hisobiga xos bo‘lgan 
quyidagi usullar ma’lum;
-hujjatlashtirish;
-inventarizatsiya;
-baholash;
-kalkulatsiya;
-buxgalteriya hisobi schyotlari;
-ikkiyoqlama yozuv;

---

-buxgalteriya balansi;
-hisobot.
Ushbu tushunchalar usul elementlari ham deyiladi. 
22. Sotish bilan bog’lik xarajatlar hisobi 
Davr xarajatlari hisobi. 
Davr xarajatlari tarkibiga korxona ishlab chiqarish 
jarayoni bilan bevosita bog‘liq bo‘lmagan xarajatlar kiradi. Bular jumlasiga 
boshqaruv, tijorat bilan bog‘liq xarajatlar, shuningdek umumxo‘jalik xarajatlari, 
jumladan ilmiy-tadqiqot va tajriba-konstruktorlik ishlari bo‘yicha xarajatlar ham 
kiradi. Bu xarajatlar korxona asosiy faoliyati va mahsulot sotish bilan bog‘liq 
bo‘lmaganligi, lekin ma’lum bir jarayonlarni amalga oshirish bilan bog‘liq 
bo‘lganligi uchun ular operatsion xarajatlar, umumiy va ma’muriy xarajatlar 
deyiladi. Ular mahsulot ishlab chiqarish va sotish hajmiga bog‘liq bo‘lmagani, va 
aksincha, vaqt bilan, xo‘jalik faoliyatining davomiyligi bilan bog‘liq bo‘lgani 
sababli ular