1. Xo’jalik hisobi mohiyati va uning ahamiyati

davr xarajatlari 
deb yuritiladi.
Mahsulot sotish, ma’muriy xarajatlar, xizmat ko‘rsatuvchi xo‘jaliklar 
xarajatlari, boshqa operatsion xarajatlar davr xarajatlari tarkibiga kiritiladi. 
Hisobvaraqlar rejasiga binoan davr xarajatlari quyidagi hisobvaraqlarda aks 
ettiriladi: 
9410-«Sotish xarajatlari» 
9420-«Ma’muriy xarajatlar» 
9430-«Boshqa operatsion xarajatlar» 
23.YAlpi foydani aniqlash tartibi 
Korxona faoliyatining moliyaviy natijasini ta’riflovchi sintetik ko‘rsatkich 
bo‘lib balans (yalpi) foyda va zarari hisoblanadi va Nizomga asosan tartibga 
solinadi. Sotishdan olingan sof tushum yangi schyotlar rejasi bo‘yicha 9000 «Asosiy 
(operatsion) faoliyatdan olingan daromadlar» schyotining kreditidan olinadi. Unga 
tovarlarning qaytarilishi, xaridorlar uchun berilgan chegirmalar va boshqalar 
kiritilmaydi. Mahsulot, ishlar va xizmatlar sotishdan olingan yalpi foyda va zarar 
hisobot davri oxirida sotishdan tushgan sof tushum bilan sotilgan mahsulot, ishlar 
va xizmatlarning haqiqiy tannarxi orasidagi farqi miqdorida aniqlanadi. Tayyor 

---

mahsulotlar, tovarlar, bajarilgan ish va ko‘rsatilgan xizmatlar, olingan daromadlar, 
shuningdek sotilgan tovarlarning qaytarilishi, sotish narxlaridan chegirmalar 
to‘g‘risidagi axborotlar quyidagi: 9010-«Mahsulot sotishdan olingan daromad», 
9020-«Tovarlar sotishdan olingan daromadlar», 9030-«Bajarilgan ishlar va 
ko‘rsatilgan xizmatlardan olingan daromadlar», 9040-«Sotilgan tovarlarni 
qaytarish» va 9050-«Xaridor va buyurtmachilarga berilgan chegirmalar» 
schyotlarda aks ettiriladi. SHunday qilib, 9910-«YAkuniy moliyaviy natija» 
schyotining debetida hisobot davrida sotilgan mahsulot, ishlar, xizmatlarning 
haqiqiy tannarxi, kreditida esa mahsulot, ishlar va xizmatlarni sotishdan tushgan sof 
tushum aks ettiriladi. Ushbu muomalalar bo‘yicha 9910-«YAkuniy moliyaviy 
natija» schyotining debet va kredit oborotlarini taqqoslash natijasida hisobot 
davridagi mahsulot, ishlar va xizmatlar sotishdan olingan yalpi foyda (zarar) 
aniqlanadi.