1 variant Psixologiya fanining predmeti, maqsadi va vazifalari

3.Идрокнинг физиологик асослари.
Idrokning nerv - fiziologik mexanizmlari sezgilar kabi reflektor jarayondir. Lekin u sezgilargi qaraganda bir muncha murakkabroq. I. P. Pavlov talimotiga kora, tevarak - atrofdagi narsa-hodisalarning retseptorlarga tasir etishi tufayli hosil boladigan muvaqqat nerv boglanishlari idrokning fiziologik asosini tashqil etadi. Bu muvaqqat boglanishlar narsa - hodisaning birgina xossasi bilan emas, balki barcha xossalari kompleks qozgovchilar tasiri bilan vujudga keladi. Masalan, talaba butun bir dars jarayonida idrok qilayotganda oqituvchini koradi, uning nutqini tinglaydi, yozadi. Bu kompleks qozgovchilar korish, eshitish, muskul - harakat retseptorlarini qozgaydi. Kompleks qozgovchilarni analizatorlarning miya posti bolimidagi yadrolarida murakkab tahlil va sintez qilish amalga oshadi. Idrok jarayonida tahlil bilan bir vaqtda sintez ham roy beradi. SHuning uchun biz ayrim tovushlarni emas, butun soz va iboralarni idrok qilamiz. Demak, idrokning nerv - fiziologik asosida ikkinchi signal tizimining muvaqqat nerv boglanishlari yotadi. Muvaqqat nerv boglanishlarining hosil bolish jarayoni sintez asosini tashqil etadi. Idrok asosida ikki xil nerv boglanishlari yotadi:
a) bir analizator doirasida hosil boladigan boglanishlar. Bu bir narsadagi kompleks qozgovchilarining organizmga tasir etishidan vujudga keladi. Masalan, eshitish analizatoriga tasir qiladigan ayrim tovushlarning oziga xos birikishi shunday qozgovchi bola oladi. Musiqa tinglash, rasm ko`rish.
B analizatorlararo boglanishlar. Bunda bir narsa yoki hodisadagi qozgovchilar bir necha analizatorlarga tasir etadi. Masalan, korish, eshitish, muskul analizatorlari, maruza, monolog
30-вариант
1.Бошқарув услуби ва раҳбарнинг индивидуал хусусиятлари
Rahbar va xodim munosabatlari, guruxdagi psixologik muhit, mehnat jamoasi faoliyatining samaradorligi kop jihatdan rahbar qollaydigan boshqaruv uslubiga bogliq. Boshqaruv uslubi — rahbarning oz xodimlariga nisbatan, ular orasida ishni tashkil etish boyicha qollaydigan odatiy xatti-harakatlari majmuasidir. Hozirga kelib boshqaruv fanida boshqaruv uslubini farqlashga turli yondoshuvlar mavjud bolib, ularning hech biri boshqaruv vaziyatiga mos keluvchi mukammal bir uslubni tavsiya etolmaydi. Har bir uslub albatga bironta cheklanishga ega.
Quyida rahbarlik uslubiga turli yondoshuvlar haqida qisqacha izoh berib otamiz va bu matndan rahbar oz faoliyatida uchraydigan vaziyatdan kelib chiqqan holda, muvofiqkeluvchi usullar majmuasidan birontasini qollash haqida xulosa chiqarishi mumkin. Tizimli yondoshuv tamoyiliga asoslanish boshqaruv uslubi mavzusiga bir muncha tola taxlil berishi mumkin. Bunga binoan, qollanilayotgan boshqaruv uslubi tashkilot hayoti, uning oldiga qoygan maqsad va birlamchi ravishda amalga oshirilayotgan vazifalariga mos kelishi kerak.
Tizimli yondoshuvga binoan rahbar ozi boshqarayotgan tizimni yaxshi bilishi, uning holatini togri baholashi, kelajakdagi qiyofasini tasavvur eta olishi hamda ozgarishlarni amalga oshirishda ishtirok etuvchi xodimlarni faollikka jalb eta olishi lozim.
Zamonaviy boshqaruvga oid fanlarda rahbarlik uslubini turli nuqtai nazarlarda turib yoritiladi. Quyida ularning qisqacha izohini berib otamiz.