1. Urug`larni quritish maqsadi

4. Moyli urug`larni namligi bo`yicha konditsiyalash

            4.1.Moyli urug`larni namligi bo`yicha kondintsiyalashdan maqsad

        Moyli urug`lar namligini optimal xolatda keltirish konditsiyalash deyiladi.

        Moyli urug` va uning tashkil etgan komponentlarning ba`zi bir fizik xususiyatlari texnologik jarayonlarning borishiga muxim ta`sir etadi. Mana shunday ko`rsatkich moyli urug`larning namligi hisoblanadi.  Qayta ishlash vaqtidagi urug`ning optimal namligi bu urug`ni boshlangich kompleks operatsiyalarni bajarishdagi optimal namligi hisoblanadi. Bu optimal namlik turli urug`lar uchun turlicha bo`lib, uning texnologik jarayonni amalga oshirishdagi ahamiyati ham turlichadir.

         Urug`larni tozalagandan keyin bajaradigan jarayon bu, qobig`idan ajratiladigan urug`lar uchun urug`ni chaqish va qobig`idan mag`zini ajratishdir. Bunda urug`ni ishlab chiqarishda yuborishdan oldin optimal namlik hosil qilinadi.

          Qobig`isiz (soya) moyli urug`larni, maydalashdan oldin tozalangandan keyin bajariladigan birinchi operatsiya ham urug`ni optimal namlikgacha namlash va maydalanish jarayonini yaxshi utkazishdir.

          Urug`larni namligi bo`yicha konditsiyalash faqat boshlangich texnologik jarayonlar uchun ahamiyatli bo`lmasdan balki boshqa texnologik jarayonlarni borishi uchun ham  ahamiyatlidir. Misol uchun paxta chigitini optimal namligi 10-11 % ga yetkazish faqatgina boshlangich texnologik jarayon, urug`ni chaqish va undan qobiq, mag`zni ajratishni yaxshilaydi, sheluxada yuqoladigan moy miqdori kamayishi bilan birga mag`zni qovurish  jarayoni ham yaxshilanadi.Texnologik normaga asosan qovurishdan oldin yanchilgan paxta chigitining mag`zini namligi 12 % bo`lishi kerak. Lekin amalda ko`p xollarda quruq urug`larda mag`zning namligi 6 % ni tashkil etadi. Bu esa yanchilgan mag`zni qovurishdan oldin optimal namlikgacha namlash uchun bir vaqtda ko`p miqdordagi suv bilan namlashni talab etadi, bunda miqdordagi suvni butun mag`zda bir xilda taksimlab singdirish murakkab. Shu sababdan ham paxta chigitini maydalamasdan oldin namligini optimal namlikgacha konditsiyalash orqali mag`zga ham kerakli namlik hosil qilish imkonini beradi. Chigitni namlash orqali birinchidan namlik uni tashkil etuvchilar qobig` va mag`zga  bir xilda tekis taksimlanadi, ikkinchidan yanchilgan mag`zni qovurishdan oldin kam suv sarflab, bu suvni yanchilmagan bir tekis taksimlanishi uchun sharoit yaratiladi. Bo`lardan tashqari paxta chigitini namligi bo`yicha konditsiyalash kunjaraning moyligini kamayishiga, mag`z tarkibidagi gossipol moddasi qovurish vaqtida bog`liq xolatiga utishiga, bu esa yengil rafinatsiyalanadigan moy olish kunjara va shrot tarkibidagi erkin gossipolning miqdorini minimal bo`lishini ta`minlaydi.

       Soya urug`ini maydalamasdan oldin namlash, uni yanchish vaqtida yaproksimon strukturasini yaxshilashga ta`sir etadi.