1. Transkripsiya Xalqaro va An’anaviy transkripsiya

e (e)-[e] – old qator, o‘rta-keng, lablanmagan unlini ifoda qiladi, barcha o‘zbek shevalarida mavjud: el, bel, jel, kel;

• i (i)-[ъ] – indifferent, shahar shevalarida tarixan i: va ï: unlilarining birlashishi (konvergensiyasi) natijasida hosil bo‘lgan tovushni ifoda qiladi, old qator, yuqori-tor, lablanmagan unli. Singarmonizmli shevalarda i: unlisining nisbatan qisqa talaffuz qilinadigan variatsiyasini bildiradi: keldi, jetti, bir;
• Shahar shevalarida barcha bo‘g‘inlarda kela oladi: kirgin, bārdi;
• i: (i:)-[и] - old qator, yuqori-tor, lablanmagan unlini ifoda qiladi, cho‘ziqroq talaffuz qilinadi. Barcha o‘zbek shevalarida mavjud: i:š, ti:l (Buxoro). bi:l (Farg‘ona). Ko‘pincha unga ikki nuqta ham qo‘yiladi;

ï: (ї:)-[ы] - orqa qator, yuqori-tor, lablanmagan unlini ifoda qiladi, cho‘ziqroq talaffuz qilinadi: qї:z, qї:jїq. Bu unli singarmonizmli o‘zbek shevalarida talaffuzda bor. Bu harfdan soʻng shu unlining cho‘ziqligini ta’kidlsh uchun ko‘pincha ikki nuqta qo‘yiladi;

• ï: (ї:)-[ы] - orqa qator, yuqori-tor, lablanmagan unlini ifoda qiladi, cho‘ziqroq talaffuz qilinadi: qї:z, qї:jїq. Bu unli singarmonizmli o‘zbek shevalarida talaffuzda bor. Bu harfdan soʻng shu unlining cho‘ziqligini ta’kidlsh uchun ko‘pincha ikki nuqta qo‘yiladi;
• ї (ї)-[ь] – ї: unlisining qisqa talaffuz qilinadigan variatsiyasi, orqa qator, yuqori-tor, lablanmagan unlini ifoda qiladi, faqat singarmonizmli shevalarda qo‘llanadi: bardї, tїγїn, bїqїn.
• i-[ъ]va ї-[и] unlilari singarmonizmli shevalarda qisqa tovushni ifodalaydi (bil, qїl), shahar shevalarida i-[ъ] unlisi indifferent tovushni ifodalaydi;

u (u)-[y] – orqa qator, yuqori-tor, lablangan unlini ifoda qiladi, barcha o‘zbek shevalariga xos: bu, ul, un;

• u (u)-[y] – orqa qator, yuqori-tor, lablangan unlini ifoda qiladi, barcha o‘zbek shevalariga xos: bu, ul, un;
• ü (ü)-[ү] – old qator, yuqori-tor, lablangan unlini ifoda qiladi, singarmonizmli shevalarda va singarmonizmni yo‘qotgan Buxoro, Navoiy, Samarqand shahar shevalarida qo‘llanadi: kül, bügün, tün, ün;
• o (o)-[o] – orqa qator, o‘rta-keng, lablangan unlini ifoda qiladi. Barcha o‘zbek shevalarida talaffuzda bor: ot (adabiy orf. o‘t), qol (adabiy orf. qo‘l), oq (adabiy orf. o‘q), toq (adabiy orf. to‘q);
• ö (ö)-[ө] – old qator, o‘rta-keng, lablangan unlini ifoda qiladi: böl (bo‘lmoq - ajratmoq), köl, hönär (hunar). Singarmonizmli o‘zbek shevalari va Buxoro, Navoiy, Samarqand shahar shevalarida qo‘llanadi;