1. Sport inshootlarining joylashuviga gigiyenik talablar. Sport trenirovkasiga gigiyenik talablar

Sportchini tog` sharoitida tayyorlashning gigiyenik ta`minlanishi.

Ma`lumki, ba`zi sport turlari bo`yicha musobaqalar, ko`pincha xalqaro musobaqalar va bu musobaqalarga tayyorgarlik davrida trenirovka mashqlari tog`li joylarda o`tkaziladi.

Shu munosabat bilan trener, sport shifokori, sportchilar tog` sharoitiga xos bo`lgan iqlim, ob-havoning tabiiy xususiyatlari bo`yicha batafsil tushunchaga ega bo`lishlari lozim.


65
Tog` iqlimining o`ziga xos xususiyatlari quyidagilardan iborat:

- atmosfera (havo) bosimi tog` ustida yer sathidagiga nisbatan past bo`ladi;

- tog` havosi tarkibida kislorod miqdori kam bo`ladi;

- quyosh radiatsiyasi (nurlari) tog` balandligiga ko`tarilgan sari har 100 metrda bir foiz ko`payib boradi;

- quyoshning infraqizil va ultrabinafsha nurlari tog` ustida, yer sathidagiga nisbatan ko`p bo`ladi. Bu nurlar teriga zararli ta`sir ko`rsatadi;

- tog` havosi yer sathidagiga nisbatan sovuqroq bo`ladi. Ayniqsa kechasi quyosh botgandan keyin, tog` havosi ancha soviydi;

- shamol tezligi (havo harakati) tog` ustida yerdagiga nisbatan kuchli bo`ladi;

- atmosfera (havo) bosimi dengiz sathidan tog` balandligiga ko`tarilgan sari pasayib boradi, ya`ni har 400-500 metr balandlikda 30-35 mm simob ustuniga pasayadi;

- atmosfera (havo) bosimi tog` balandligiga ko`tarilgan sari pasayishi bilan birga havo tarkibidagi kislorod miqdori ham kamayadi. Shunga ko`ra tog` ustiga ko`tarilgan odam (sportchi) o`pkasining alveolalari bo`shlig`idagi havo tarkibida ham kislorodning bosimi (miqdori) kamayib boradi.