1. Персонални бошқариш тамойиллари ва услублари Персонални бошқариш хизмати вазифа ва функциялари Персонални бошқаришнинг чет эл тажрибалари

Учинчи ёндашув „корхонага содиқлик"ка асосланган. Бу холда персонални корхона (фирма) фаолиятига жалб этиш шу даражага етадики, ходимларда корхонага ўз мулкидек муносабатда бўлиш шаклланади. Мазкур ёндашувда ходим ва иш берувчи билан иқтисодий муносабатлар персонал ва корхона ўртасидаги шартномада мустахкамланган бўлади. Ушбу шартномада иш хақи, бошқа иқтисодий масалалар масъулияти, хокимиятни суиистеъмол қилиш чекловлари белгилаб қўйилади. „Корхонага садоқат" психологик омиллар — персоналнинг сидқидиллиги, топшириқларнинг аниқлиги ва уларнинг ижрога боғлиқлиги, шахсий қадриятлар ва фирма қадриятлари, шахсий ва гурухий муносабатларни қамраб олади.
Персонални бошқариш тизими қуйидаги тамойилларга жавоб бериши керак:
Эгилувчанлик - ишлаб чиқаришда ва персонал таркибида рўй бераётган ўзгаришларга мувофиқ қисқа муддатда тизим тузилмасини қайта ташкил этиш имконияти.
Марказлаштириш — корхона бўлинмалари ва хизматларидаги ходимлар функцияларини оқилона марказлаштириш, тезкор бошқариш функцияларини қуйи бўғинлар ихтиёрига бериш.
Бошқарув мёъёрлари — хар бир бўғин рахбарига бўйсунувчи ходимлар миқдорининг оқилона бўлиши. Амалиётда корхона юқори бўғини рахбарларига бўйсунувчи ходимлар 4 — 8 кишини, ўрта бўғинда (функцияли рахбарлар) — 8 - 20 кишини, қуйи бўғинда (катта усталар, уста-бригада бошлиқлари) — 20 — 40 кишини ташкил этиши мақсадга мувофиқдир.
Хуқуқ ва мажбуриятлар муштараклиги — бу корхона бўлинмалари ва персоналнинг хуқуқ. ва мажбуриятлари муштарак бўлишини тақозо этади.
Ваколатларнинг чегараланиши — бу тамойилга кўра, линия рахбарлари махсулот ишлаб чиқаришни таъминлашга оид қарорлар қабул қилинишини, функцияли рахбарлар мазкур қарорларни тайёрлашлари ва улар ижросини таъминлашлари керак.
Тежамкорлик — бошқарув ташкилий тузилмаси учун сарф-харажатлар оқилона бўлишини англатади.
Корхоналарда бошқарувнинг ташкилий тузилмаси қуйидагилардан, яъни:
• бошқарув бўғинлари миқдори;
• персонал миқдори;
• бошқарув ташкилий тузилмаси турига боғлиқ бўлади.
Шу билан бирга, бошқарувнинг ташкилий тузилмаси:
• юқори бўғин — корхона бошқаруви марказий аппарати;
• қуйи бўғин — таркибий бўлинмалар (ишлаб чиқаришлар, цехлар, участкалар ва бошқалар) бошқарув аппаратидан ташкил топади.
Бошқарувнинг чизиқли (4.1- расм) ва функцияли (4.2- расм) ташкилий тузилмалари қуйидагича фарқланади.

Амалиётда бошқарувнинг чизиқли-функцияли (4.3- расм) хамда матрицали (4.4- расм) ташкилий тузилмалари хам мавжуддир.