1. O’zbekiston Respublikasi Prezidenti shavkat Mirziyoevning Oliy Majlisga murojaatnomasidan kelib chiqqan holda fanning vazifalari

Kapital qo’yilmalarning mulk shakliga ko’ra tuzilmasi  bu, investisiyalarning davlat, aksiyadorlik, qo’shma, ijara va boshqa turdagi jamoa korxonalari o’rtasida taqsimlanishidir.
Investision loyihalarning samaradorligini baholashda quyidagilar asosiy ko’rsatkich hisoblanadi:
1) Sof diskontlangan daromad (SDD) - butun hisobot davri uchun joriy samaralar yig’indisining boshlang’ich qadamga keltirilgan miqdori yoki integral natijalarning integral xarajatlardan oshib ketishi. U quyidagi formula asosida hisoblanadi:

Bu erda:
N_t – hisob-kitoblarning t-qadamida erishiluvchi natijalar;
X_t – xuddi shu qadamda amalga oshiriluvchi xarajatlar;
T – hisob-kitoblarning vaqt muddati;
E - diskont normasi.
Agar investision loyihaning SDD miqdori ijobiy bo’lsa, u holda loyiha samarali, ya’ni investisiya mablag’lari darajasining qabul qilingan diskont normasini ta’minlovchi hisoblanadi.
Xarajatlar va ularning natijalari miqdorini keltirish ularni diskontlash koeffisienti (d_t) ga ko’paytirish asosida amalga oshirilib, bunda quyidagi formuladan foydalaniladi:

Bu erda:
t - natijalarni olish (xarajatlarni amalga oshirish) davridan taqqoslash davrigacha bo’lgan muddat bo’lib, yillarda o’lchanadi.
Diskont normasi (E) - boshqa investorlar o’z mablag’larini xuddi shu turdagi loyihalarni amalga oshirish uchun kiritishga rozi bo’luvchi, kapitalning daromadlilik koeffisienti (daromad miqdorining kapital qo’yilmalarga nisbati).
Agar diskont normasi vaqt davomida o’zgaradigan bo’lsa, diskont koeffisienti (d_t) quyidagi formula asosida aniqlanadi:

Bu erda:
E_k – k-yildagi diskont normasi;
t- hisobga olinuvchi vaqt muddati, yil.
Investision loyihalarning samaradorlik ko’rsatkichlarini aniqlashda mahsulot va iste’mol qilinuvchi resurslarning bazis, bashorat qilinuvchi, jahon va hisobiy baholaridan foydalaniladi.
2) Investisiyalarning daromadlilik indeksi (ID) - keltirilgan samaraning investisiyalar miqdoriga (K) nisbati bo’lib, quyidagi formula asosida aniqlanadi:

Agar daromadlilik indeksi birga teng yoki undan katta bo’lsa, investision loyiha samarali, aks holda esa samarasiz hisoblanadi.
3) Ichki daromadlilik normasi (IDN) - keltirilgan samara miqdori keltirilgan investisiya miqdoriga teng bo’lgan xoldagi diskont normasi (E_ich), ya’ni E_ich (IDN) quyidagi tenglik orqali aniqlanadi:

Ushbu formula asosida aniqlangan daromadlilik normasi miqdori investorning kapitalga talab qiluvchi daromad miqdori bilan taqqoslanadi. Agar IDN talab qilinuvchi daromad normasiga teng yoki undan katta bo’lsa, u holda loyiha samarali hisoblanadi.
4)Investisiyalarning qoplanish muddati (T_i) - investision loyihani amalga oshirishni boshlashdan to natijalarga erishishgacha bo’lgan minimal vaqt muddati. U quyidagi formula asosida aniqlanadi:

Bu erda:
I_s – sof investisiyalar;
P_m – loyiha keltiruvchi o’rtacha yillik pul mablag’lari oqimi, so’m.
SHu bilan birga qoplanish muddati loyihaning daromadliligi ko’rsatkichi hisoblanmaydi. SHu sababli amaliyotda investisiyalar birlamchi kapital (qo’yilma)ga nisbatan daromadlilik ko’rsatkichi orqali ko’rib chiqiladi hamda quyidagi formula asosida hisoblanadi:

Bu erda:
D_u –investisiyalar daromadi, % da;
M_n – soliqlar to’langandan so’ng qolgan foyda, so’m;
K - investisiyalar (boshlang’ich).