1. O’zbekiston Respublikasi Prezidenti shavkat Mirziyoevning Oliy Majlisga murojaatnomasidan kelib chiqqan holda fanning vazifalari

Korxonaning tijorat sirlari ishlab chiqarish, texnologik ma’lumotlar, boshqaruv, moliya va shu kabilar bilan bog’liq bo’lib, ularni oshkor qilish korxona manfaatlariga zarar etkazishi mumkin bo’lgan ma’lumotlardir. Mavjud nuqtai nazarlarga ko’ra, korxonaning tijorat sirlari umumiy holda o’z ichiga quyidagi ma’lumotlarni qamrab oladi:

0. 
   korxonaning savdo aloqalari haqida;
   
1. 
   kapital hajmi va tuzilmasi, investisiya rejalari haqida;
   
2. 
   ta’minotchi va iste’molchilar, tuzilgan shartnomalar haqida;
   
3. 
   ishlab chiqarish hajmi, aylanma mablag’lar va foyda hajmi haqida;
   
4. 
   bahoni shakllantirish siyosati va tovarlar bahosining shakllanishi haqida;
   
5. 
   bank opresiyalar haqida va hokazolar.
   

Amaliyot shuni ko’rsatadiki, tijorat sirlarini muhofaza qilish mexanizmi, korxonaning moliyaviy va texnik imkoniyatlari bilan aloqada bo’lganda, shuningdek ma’lumotlarni himoya qilishning ishonchli tizimi mavjud bo’lgandagina to’liq kuch bilan ishlaydi. Bundan tashqari quyidagilarni to’g’ri tashkil qilish ham muhim ahamiyat kasb etadi:

0. 
   tayyor mahsulot (ayniqsa tajriba namunalari) va materallarning ba’zi turlarini hisobga olish va qo’riqlash;
   
1. 
   tadbirkorlik sirlari mavjud bo’lgan hujjatlar bilan ishlash tartibi (ularni hisobga olish, saqlash, yo’q qilish qoidalari va boshqalar);
   
2. 
   hujjatlarni ko’paytirish va ulardan nusxa olish vositalarini nazorat qilish;
   
3. 
   aloqa vositalari va hisoblash texnikasida tijorat ma’lumotlarini himoya qilish;
   
4. 
   korxona hududi va uning asosiy bino va inshootlarini qo’riqlash;
   
5. 
   mazkur korxonaga begona shaxslar tashrif buyurishini nazorat qilish.
   

Korxonalarning maxfiylik shartlariga rioya qilmaslik natijasida yuzaga keluvchi yo’qotishlari umumiy ko’rinishda quyidagalarga olib keladi:

0. 
   ilmiy tadqiqotlarga lisenziya sotish imkoniyatlari pasayadi, fan-texnika taraqqiyoti sohasida erishilgan ustunliklar yo’qotiladi, ilmiy-tadqiqot bo’linmalarining yo’nalishni o’zgartirishlari uchun xarajatlari o’sadi;
   
1. 
   ishlab chiqarish faoliyatida zarur bo’lga xom ashyo, texnologiya va hokazolarni sotib olishda qiyinchiliklar yuzaga keladi (yoki raqobatchilar tomonidan sun’iy ravishda yaratiladi);
   
2. 
   korxonaning tadbirkorlikdagi sheriklar bilan hamkorligi cheklanadi, foydali shartnomlarni imzolash imkoniyatlari kamayadi, shartnoma majburiyatlarini bajarishda muammolar vujudga keladi;
   
3. 
   korxonaning yangi bozor strategiyasini yaratish, marketing tadqiqotlari tuzilmasini o’zgartirish va hokazolarga sarflanuvchi xarajatlari o’sadi;
   
4. 
   tijorat sirlarini oshkor qilganlarga nisbatan iqtisodiy jazo choralari qo’llash xavfi kuchayadi.