1 O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi qarshi davlat universiteti

Endosimbiotik majmuani hosil qilish. 
O‗simliklardan ajratib olingan 
protoplastlar bilan mikroorganizmlarning quyidagi bakteriyalar, achitqilar, 
sianobakteriyalar, sianellalar sistematik guruhlarini majmua holida bog‗lash 
mumkin. Mikrorganizmlarni protoplastlar tarkibiga kiritishning bir nechta 
usullari mavjud (14-rasm) bo‗lib ularga quyidagilar kiradi.
1. Endotsitoz usuli yoki plazmalemma invaginatsiyasi, bunda mikroor-
ganizm kiritilgan pufakcha, ya‘ni vezikula protoplast sitoplazmasiga kiritiladi.
2. Protoplast va mikroorganizm membranalari integratsiyasi yoki qo‗shili-
shi, bunda suv o‗tlarining organoidlari protoplast sitoplazmasiga o‗tadi, ammo 
protoplast, protoplast membranasi bilan o‗ralgan holatda bo‗lmaydi.
3. Mikroorganizmlarni sun‘iy pufakchalar – liposomalarga joylashtirish 
usuli. Masalan, piyoz o‗simligi protoplastlariga lipid molekulalaridan iborat 
pufakchaga joylashtirilgan sianobakteriyalar kiritiladi.
Yuqorida keltirilgan usullarning har biri o‗ziga xos afzalliklar va kam-
chiliklarga ega hisoblanadi. Bu usullarning kamchiligi shundan iboratki, birin-
chidan protoplast sitoplazmasiga kiritilgan mikroorganizm joylashtirilgan 
pufakchalar protoplast membranasi ichki qismida bo‗lganligi sababli lizosoma 
fermentlari ta‘sirida mikroorganizmlar parchalab tashlanishi mumkin. Ikkinchi-
dan, sitoplazmada organellalar mavjudligi sababli mikroorganizmlarning bir 
butunligiga putur yetkazilishi mumkin. Uchinchidan, sitoplazmaga kiritilgan 
mikroorganizm turlari intakt xusu-
siyat namoyon qilishi mumkin, na-
tijada esa tabiiy simbioz ko‗rini-
shidagi holat vujudga keladi.