1. Osiyo mamlakatlarida ta'lim-tarbiya jarayonining o’ziga xos xususiyatlari va ularning tajribasi

Oliy ma’lumotlilar. Bitiruvshilarning mutlaq ko‘pshiligi xalq xo‘jaligining turli sohalarida samarali mehnat qiladilar. Oliy ma’lumotli mutaxassislar soni jihatidan Yaponiya jahonda ikkinchi o‘rinda turadi: ming ishshiga 190 oliy ma’lumotli mutaxasis to‘g`ri keladi. Bu ko‘rsatkish AQSh da har ming kishiga 294, Buyuk Britaniyada 138, Fransiyada 115 nafardir.

Bitiruvshilarga eng yuqori haq to‘lanadi. Erkaklarga nisbatan ayollar bajarilgan bir xil ish uchun 10 foiz kam haq oladilar.

Muammolar va rejalar. Yaponiya ekonomika va texnologiya sohasida katta yutuqlarni qo‘lga kiritdi.

Bunga sabab aholi bilim darajasining yuqoriligidir. Yaponiya ta’limining asosiy maqsadi va mazmuni aholini zamonaviy texnik va texnologik jarayonlar bilan jihozlangan hozirgi zamon sanoatida samarali ishlashga moslashtirishdir. Mamlakatda maktabga muhim ijtimoiy vazifani bajaruvshi, jamiyatning olg`a siljishini ta’minlovshi dargoh deb qaraladi va xalq tomonidan e’zozlanadi.

Yapon ta’limi muammolaridan biri yuqori baho uchun kurashdir. Lekin bu intilish hamisha ham oqilona hal bo‘lavermaydi. Shunki yuqori toifali oliy o‘quv yurtlariga faqat badavlat oilalarning bolalarigina kiri o‘qiydilar. 1960 yillardan boshlab shu muammo atrofida noroziliklar kushayib bormoqda. Fuqarolar xususiy bilim maskanlarini kengaytirib, davlat tasarrufidagi o‘quv yurtlarini ko‘paytriishni talab qilmoqdalar.

1984 yilda Yaponiya hukumati ta’lining muvaqqat qo‘mitasini tuzdi. Xuddi shu yili Yaponiya o‘qituvshilari Kengashi ta’limni isloh qilish bo`yicha o‘z kengashini ta’sis etdi.

Isloh loyihasida quyidagilar bor:

• 
  tinshlik va xalqaro birdamlik;
  
• 
  inson huquqlari va ijtimoiy tenglik;
  
• 
  bilim olishga umrbod huquqiy kafolat;
  
• 
  ta’limda mustaqillik, o‘zaro tajriba almashish, muloqot;
  
• 
  islohotni amalga oshirishda xalqning keng ishtirokini ta’minlash.
  

Bu kengash tarafdorlarining fikrisha, bilim olish majburiy emas, huquqiy bo‘lishi, bilim olish intiluvshilar birikishlari, uning taraqqiyoti uchun kurashuvshilar kerak. Har holda, yapon ta’limi konsepsiyasida yaqin kelajakda o‘zgarishlar bo‘lishi ham ko‘zda tutilmoqda.

Yaponiya talimi tizimidagi:

• 
  bolani maktabga puxta tayyorlash;
  
• 
  bolalar ta’lim tarbiyasiga ota-onalar mas’uliyatini kushaytirish;
  
• 
  o`quvchilarning nafosat va jismoniy tarbiyasiga katta e’tibor;
  
• 
  o‘qituvshi kadrlarga yuksak talabshanlik;
  
• 
  yosh iqtidorlar bilan alohida ishlash kabilar boshqalar uchun ham namuna olsa arzugulik tomonlardir.
  

Mavzu yuzasidan topshiriq

Yaponiyaning oliy ta’lim tizimidagi sizga ma’qul bo‘lgan jihatlarni gapirib berishga tayyorlaning.